Nobelprijs voor Scheikunde voor bewerken van dna, 'eindelijk is het zover'
De Nobelprijs voor Scheikunde gaat dit jaar naar de Franse microbiologe Emmanuelle Charpentier (51) en de Amerikaanse biochemica Jennifer Doudna (56). Ze krijgen de prestigieuze prijs voor het ontwikkelen van een methode om dna eenvoudig te wijzigen.
Met hun 'Crispr-Cas-techniek' kan dna van organismen in stukjes worden 'geknipt' en daardoor zeer nauwkeurig worden onderzocht. Volgens het Nobelcomité moet de techniek worden gezien als het "herschrijven van de code van het leven".
De voorzitter van het Nobelcomité, Göran Hansson, zegt dat het onderzoek van Charpentier en Doudna baanbrekend is geweest voor het ontwikkelen van nieuwe medische behandelingen. "Het heeft een revolutionaire invloed gehad op de levenswetenschappen, draagt bij aan nieuwe kankertherapieën en het zou de droom van het genezen van erfelijke ziekten kunnen doen uitkomen."
Nederlandse kanshebber blij
"Eindelijk is het zover", reageert microbioloog John van der Oost van Wageningen University & Research. Hij werkt ook aan crispr-systemen werd zelf genoemd als kanshebber voor de Nobelprijs. "Dit hing al jaren in de lucht dus het is mooi dat deze Nobelprijs er nu is."
Crispr is eigenlijk het afweersysteem van bacteriën tegen virussen, legt Van der Oost uit. "Veel wetenschappers hebben stukjes van dat systeem ontrafeld en Charpentier en Doudna hebben laten zien hoe je dat systeem naar je hand kunt zetten om heel doelgericht in dna te knippen."
"In theorie kun je daar planten sneller mee laten groeien of ze bijvoorbeeld meer fruit laten produceren. Ook lopen er nu veelbelovende onderzoeken bij patiënten. Bijvoorbeeld naar bloedziekten. Je kunt bloedcellen afnemen van patiënten, daar genetische foutjes uit verwijderen met crispr en de gezonde cellen vervolgens weer teruggeven aan de patiënt."
Andere Nobelprijzen
Morgen wordt bekend wie de Nobelprijs voor Literatuur krijgt toegekend. De winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede wordt vrijdag bekendgemaakt. Volgens Hansson is het belangrijk om de Nobelprijzen te blijven toekennen, "zeker in deze moeilijke tijden".
De prijzen worden uitgereikt op 10 december, de sterfdag van naamgever Alfred Nobel. De Nobelprijs voor de Vrede wordt overhandigd in Oslo, de andere Nobelprijzen in Stockholm.
Sinds 1901 is de Nobelprijs voor Scheikunde vijf keer eerder naar een vrouw gegaan.
Vorig jaar ging de Nobelprijs voor Scheikunde naar drie wetenschappers voor de ontwikkeling van de lithium-ion-accu. De lichtgewicht, krachtige en oplaadbare batterij zit bijvoorbeeld in mobiele telefoons en laptops, maar ook in elektrische auto's.
