Gevecht om opvolging hoge rechter Bader Ginsburg al losgebarsten

De dood van Hooggerechtshofrechter Ruth Bader Ginsburg zal het toch al felle debat tijdens de verkiezingsstrijd in de VS alleen maar verharden. Omdat de president rechters voor het leven benoemt, is het belangrijk of Donald Trump de benoeming in de nadagen van zijn eerste termijn erdoorheen krijgt, of dat eerst de kiezers aan zet zijn.

Volgens de grondwet draagt de president een kandidaat voor, die dan door de Senaat moet worden bevestigd. Daar zijn de Republikeinen nu nog in de meerderheid, maar de Democraten hopen in november het Witte Huis en het Congres terug te kunnen winnen.

"Het is aan de kiezers om een president te kiezen en die president moet dan een opvolger voor rechter Ginsburg benoemen", zei uitdager Joe Biden hierover in een eerste reactie op haar dood. Oud-president Obama vindt ook dat, nu er al stembiljetten ingeleverd worden, een beslissing uitgesteld dient te worden.

Biden wees erop dat dit ook de positie was van de Republikeinen in 2016, toen er 237 dagen voor de verkiezing een vacature ontstond bij het hoogste rechtsorgaan van het land. Dit keer zijn er slechts 46 dagen tot de verkiezingen.

Presidentskandidaat Joe Biden en president Trump reageerden eerder op het overlijden van Ginsburg. Trump noemde haar een 'geweldige vrouw' en volgens Biden stond ze voor de hoogste Amerikaanse idealen:

In dit geval wil McConnell afwijken van de procedure die hij vier jaar geleden nog verdedigde. Hij belooft een keuze van Trump snel in stemming te brengen. Hij zegt dat de zaken nu anders liggen, omdat Senaat en Witte Huis in handen zijn van dezelfde partij.

"De Amerikanen hebben in 2016 onze meerderheid herkozen en die bij tussentijdse verkiezingen vergroot omdat we beloofden president Trump te steunen, met name als het gaat om zijn benoemingen van rechters. Aan die belofte willen we ons ook dit keer houden."

Zijn partijgenoot Ted Cruz wijst erop dat het belangrijk is voor de verkiezingsdag weer een compleet hof met negen rechters te hebben. "Als het hof vier tegen vier verdeeld is, kan er niks besloten worden. Bij een omstreden verkiezingen loop je dan een risico op een constitutionele crisis. Zeker omdat de Democraten en Joe Biden al hebben aangegeven de uitslag aan te vechten."

Of het de Republikeinen gaat lukken al voor 3 november een nieuwe rechter te benoemen is twijfelachtig. Normaal duurt zo'n procedure enkele maanden.

Bovendien hebben de Republikeinen in de Senaat slechts een meerderheid van 53 tegen 47 stemmen en zijn er al enkele partijgenoten die vinden dat de Senaat geen overhaaste beslissingen moet nemen. Zo zijn er enkele politici die zich in dit verkiezingsjaar niet kunnen veroorloven gematigde stemmers af te schrikken.

"Ik zal niet over Hooggerechtshofrechter stemmen nu er minder dan 50 dagen tot de verkiezingen zijn", zei Senator Murkowski nog enkele uren voordat het nieuws over Ginsburg bekend werd. "Ik vind echt dat het nu te kort dag is", zei ook haar collega Collins eerder deze maand.

Verkiezingen

President Trump heeft nog niets gezegd over de termijn waaraan hij zit te denken, hoewel hij in het verleden al een lijst publiceerde met twintig mogelijke gegadigden voor de positie. Hij kan er ook voor kiezen om zijn beslissing tot na de verkiezingen uit te stellen, om zich te verzekeren van de stem van conservatieve kiezers.

Als de keuze voor een nieuwe rechter nog in de lucht hangt, kunnen Trump en de Republikeinen in de Senaat hun achterban onderstrepen dat deze verkiezingen nog jarenlang invloed zullen hebben op het beleid: als hun partij een rechter aanstelt, is de verdeling tussen conservatieve en progressieve rechter zes tegen drie.

Ruth Bader Ginsburg zelf had volgens haar familie een uitgesproken mening. "Het is mijn vurigste wens dat mijn opvolger wordt benoemd als de nieuwe president is benoemd."

Bij het Hooggerechtshof in Washington D.C. kwam een grote mensenmassa bijeen om Ginsburg te herdenken: