'Troonrede' Von der Leyen: Europese Commissie wil optimistisch vooruit
De Europese Commissie wil komend jaar weg uit de onzekerheid, weg van de kwetsbaarheid die het coronavirus heeft blootgelegd, door fors te investeren in de toekomst. Dat zei voorzitter Ursula von der Leyen in de jaarlijkse State of the Union, een soort Europese Troonrede.
"Er moet fors geïnvesteerd worden in de Europese economieën", maar, zo waarschuwde ze, "de begroting mag niet ontsporen". Ze wil het vertrouwen in de euro, dat nog nooit zo hoog is geweest, niet op het spel zetten.
De Europese Commissie wil komend jaar vooral investeren in nieuwe milieutechnieken. "Dit jaar is duidelijk geworden dat onze planeet kwetsbaar is. Gletsjers smelten, bossen branden en de covid-pandemie raast over de planeet." Volgens Von der Leyen is dat echter geen reden om bij de pakken neer te gaan zitten. "We hebben een plan, we hebben een visie."
Haar verhaal, waarin ze niet alleen terugblikte maar ook plannen voor de komende tijd op tafel legde, zat boordevol optimisme. Zo moet Europa gaan versnellen als het over de digitale economie gaat, omdat het banen oplevert. Ook moet er meer samenwerking komen op het gebied van de zorg en ze riep de 27 EU-landen op om over de eigen schaduw heen te springen en afspraken te maken over migratie. "Migratie is een Europees probleem", zei ze, verwijzend naar de situatie op Lesbos. "Ik verwacht dat alle landen meedoen." Volgende week komt de Europese Commissie met een nieuw plan.
Pootjes terecht
"Europa komt uiteindelijk op zijn pootjes terecht", verzekerde ze de parlementsleden in Brussel. "Maar we moeten ons wel voorbereiden op die landing, op die nieuwe wereld." De nieuwe wereld moet groener zijn. Om de klimaatdoelstellingen te halen (klimaatneutraliteit in 2050) moeten er de komende jaren forse stappen worden gezet.
"We moeten de uitstoot de komende tien jaar met minstens 55 procent terugdringen", waarmee ze ruimte liet om komend jaar met scherpere maatregelen te komen. Ook wil ze handel in emissierechten verbeteren, zodat de uitstoot van vervuilende stoffen ook echt geld gaat kosten.
Echte sancties
Von der Leyen reageerde ook op de kritiek dat de Europese Unie vaak traag reageert als de wereld in brand staat. Zo werd er lang gesproken over sancties tegen Wit-Rusland (en zijn ze er nog steeds niet uit) en is er nog geen overeenstemming over wat te doen als Turkije naar gas boort op Grieks grondgebied. "Ik heb daar wel een antwoord op. Laten we die unanimiteit afschaffen, laten we met gekwalificeerde meerderheid van stemmen over dit soort zaken besluiten nemen." Het leverde haar applaus op in het parlement, maar de regels kunnen alleen door de regeringsleiders worden veranderd.
Ze kondigde aan dat er binnenkort een Europese Magnitsky-wet komt, waarbij mensen die bij mensenrechtenschendingen zijn betrokken, kunnen worden gestraft.
Brexit
Over de brexit sloeg Von der Leyen een andere toon aan. Ze wil streven naar nieuwe relaties. "We moeten met oude vrienden een nieuw begin maken", waarmee ze ook de Verenigde Staten bedoelde. Maar de kans dat de EU een akkoord bereikt met de Britten wordt met de dag kleiner. "Het gaat niet zoals we hadden gehoopt", zei ze met gevoel voor understatement.
Ze waarschuwde de Britten ook: "We hebben drie jaar onderhandeld over het terugtrekkingsakkoord, het is de enige manier om het Goede Vrijdag-akkoord, waardoor er vrede is op het Ierse eiland, overeind te houden. En we zullen nooit onze handtekening terugtrekken. Het brexit-terugtrekkingsakkoord kan nooit eenzijdig worden opgezegd, we hebben het geratificeerd."
Zorg
En Von der Leyen wil dat de Europese Unie meer gaat doen aan gezondheidszorg. Ze had lovende woorden voor al het zorgpersoneel dat dag en nacht klaarstond om mensen die het coronavirus hadden opgelopen te helpen.
Ze kondigde aan dat er volgend jaar een speciale conferentie in Italië komt over de gezondheidszorg. De EU krijgt verder een nieuw agentschap voor biomedisch onderzoek. Bovendien gaat de EU strategische voorraden aanleggen, zoals mondkapjes en andere beschermingsmiddelen.