Kamer: sancties tegen niet integere Kamerleden

De Tweede Kamer gaat er beter op toezien dat de Kamerleden zich houden aan de integriteitsregels. Een overgrote meerderheid steunt een voorstel daartoe van het dagelijks bestuur van de Kamer. Er is nog wel discussie over de precieze uitwerking.

Er zijn allerlei regels waaraan Kamerleden zich moeten houden. Ze mogen bijvoorbeeld geen giften aannemen. Verder moeten ze nevenfuncties melden en ze moeten het ook opgeven als ze een geschenk krijgen of een door anderen betaalde reis maken. Maar er is een breed gedragen gevoel dat veel van die regels te vrijblijvend zijn en dat er nauwelijks sancties aan zijn verbonden. Onder meer Greco, het anticorruptieorgaan van de Raad van Europa, pleitte voor aanscherping en betere handhaving.

College van onderzoek

Vandaag debatteerde de Kamer erover. Alle partijen die aan het debat meededen, behalve de PVV, schaarden zich achter een voorstel dat er een Gedragscode komt en dat die ook wordt gehandhaafd. Volgens het voorstel komt er een speciaal college van onderzoek dat klachten over integriteitsschendingen door Kamerleden gaat behandelen.

Dat college gaat bestaan uit drie mensen van buiten de Kamer. Op hun advies kan de Kamer een Kamerlid een sanctie opleggen. De mogelijkheden zijn een 'aanwijzing', een berisping of een schorsing voor maximaal een maand.

Schorsing gaat te ver

Over dat laatste was vandaag veel discussie: VVD'er Van Gent en SGP'er Bisschop vinden het te ver gaan dat een Kamerlid voor schending van de integriteit kan worden geschorst. Volgens deze partijen verdraagt die maatregel zich slecht met het vrije mandaat van Kamerleden, dat in de Grondwet staat. Zij dienden een wijzigingsvoorstel in om het te houden bij een aanwijzing en een berisping.

Veel andere partijen en Kamervoorzitter Arib zijn het daar niet mee eens. Zij vinden schorsing de ultieme straf voor iemand die zich niet aan de regels houdt. De voorstanders wijzen er ook op dat de schorsing alleen geldt voor het deelnemen aan vergaderingen, en dat de betrokkene niet van stemming wordt uitgesloten.

Het lijkt erop dat het wijzigingsvoorstel van VVD en SGP het niet haalt, maar of dat echt zo is, moet over twee weken bij de stemming blijken.

Iedereen mag een klacht indienen

Dat geldt ook voor een tweede amendement, ook van VVD en SGP. In het voorstel van het Kamerbestuur staat nu dat iedereen kan klagen over schending van de gedragscode. De twee partijen willen dat beperken tot Kamerleden: ze zijn bang dat er veel ongefundeerde klachten zullen komen van burgers die een bepaalde politicus een hak willen zetten.

Die klachten zullen dan niet in behandeling worden genomen, maar moeten wel worden bestudeerd, zeggen VVD en SGP. Voorstanders van het huidige voorstel zijn daar minder bang voor. Zij vrezen juist dat beperking tot Kamerleden de indruk zou kunnen wekken dat politici elkaar de hand boven het hoofd houden.

De PVV ziet helemaal niets in de gedragscode en handhaving ervan. Kamerlid Markuszower hekelde het plan in felle bewoordingen. Hij vindt het een "verschrikkelijk slecht voorstel". Volgens hem krijgt het college van toezicht de macht om Kamerleden de mond te snoeren en wordt op die manier het vrije woord beperkt. Hij vindt dat "ondemocratisch, onnodig en onfris".