Sobere Indië-herdenking in Roermond vanwege coronamaatregelen

Bij het Nationaal Indië-Monument in Roermond zijn vanmiddag de 6200 militairen herdacht die in de jaren 1945 tot 1962 om het leven kwamen in het toenmalig Nederlands Indië en in Nieuw-Guinea.

Als gevolg van de coronamaatregelen waren daarbij voor het eerst geen veteranen en nabestaanden aanwezig. Om ze toch zoveel mogelijk bij de herdenking te betrekken, werd die rechtstreeks uitgezonden op 1Limburg. De plechtigheid was ook online te volgen.

Normaal wordt de jaarlijkse herdenking in Roermond door vele duizenden mensen bezocht. Nu waren het er enkele tientallen. Toch was afgelasten nooit een optie, zegt Jan Litjens van de stichting Nationaal Indië Monument. "Veteranen, ook al zijn ze 93 jaar oud, willen er graag bij zijn. Maar mensen van die leeftijd horen bij de kwetsbare doelgroep, dus die moeten we niet op één plek bij elkaar hebben. Dat zou onverantwoord zijn. Om het toch op een waardige manier te herdenken, hebben we besloten maar een beperkt aantal mensen uit te nodigen."

Aandacht voor 'vuile oorlog'

Het nationaal monument werd 32 jaar geleden onthuld door prins Bernhard. De gedenkplaats was een initiatief van een aantal Limburgse historici en journalisten dat zich ergerde aan de geringe aandacht voor de "vuile koloniale oorlog, de onderdrukking van vrijheidshelden en gepleegde oorlogsmisdaden".

"Duizenden malen is al de vraag opgeworpen hoe het herdenkingsmonument in Roermond is terechtgekomen en niet midden in Nederland. Het antwoord daarop is even eenvoudig als voor de hand liggend. In Roermond werd het initiatief genomen en door een werkgroep verder ontwikkeld", aldus de stichting op de website.

200.000 militairen

De herdenking in Roermond verschilt van die op 15 augustus in Den Haag, omdat daarbij alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië worden herdacht. In Roermond gaat het om de 6200 militairen die sneuvelden nadat Indonesië op 17 augustus 1945 zijn onafhankelijkheid uitriep.

De Nederlandse regering erkende de onafhankelijkheid niet en stuurde 200.000 militairen. Een bloedige strijd barstte los. Na vier jaar oorlog, of 'politionele acties' zoals Nederland ze aanvankelijk noemde, erkende Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949.

Het westelijk deel van Nieuw-Guinea bleef buiten de soevereiniteitsoverdracht. Maar ook Indonesië maakte aanspraak op Nieuw-Guinea en infiltreerde het gebied sinds 1949. Nederland stuurde in de periode 1961-1962 bijna 10.000 Nederlandse militairen naar Nieuw-Guinea, van wie een deel als dienstplichtige. Op 15 augustus 1962 werd in New York een akkoord bereikt: Nederland droeg de soevereiniteit over Nieuw-Guinea aan Indonesië over.