Nederland moet ondernemers in buitenland mogelijk toch TOZO-uitkering geven

Ondernemers die in het buitenland wonen, maar een bedrijf in Nederland hebben, hadden waarschijnlijk toch recht op de TOZO, de uitkering die Nederland voor ondernemers in het leven riep om de coronacrisis door te komen.

Nederland stelde altijd dat de TOZO een bijstandsuitkering is en dat ondernemers in het buitenland er daarom geen recht op hebben. Uit antwoorden van de Europese Commissie op vragen van het Europees Parlement blijkt dat Brussel dat anders ziet.

Ondernemers in de grensregio klaagden dit jaar dat ze vaak jarenlang belasting en sociale premies in Nederland betaalden, maar dat ze nergens terecht konden toen hun inkomsten wegvielen door de coronacrisis.

Hun zaak staat weliswaar in Nederland, maar zelf wonen ze net over de grens in Duitsland of België. Die landen stelden dat Nederland een uitkering zou moeten geven, maar volgens toenmalig staatssecretaris Van Ark was dat niet aan de orde.

Onvoldoende band

In antwoord op Kamervragen schreef Van Ark dat de TOZO een bijstandsuitkering is en geen "bijzondere non-contributieve uitkering", een soort sociale zekerheidsuitkering. Daar zit nu de crux. Volgens de Europese Commissie bevat de TOZO wel degelijk eigenschappen van deze bijzondere uitkering. Een bijstandsuitkering hoeft niet over de grens uitbetaald te worden, maar zo'n uitkering wel.

"Voor mij is het duidelijk: Nederland had deze mensen ook TOZO moeten betalen," zegt hoogleraar Herwig Verschueren van de Universiteit Antwerpen. "Nederland kan daar alleen nog onderuit als het kan aantonen dat deze mensen onvoldoende band met Nederland hadden. Maar dat lijkt mij ingewikkeld, aangezien hun bedrijf in Nederland stond ingeschreven."

“

Het zou Nederland sieren als ze zouden toegeven: we hebben dat fout ingeschat, we gaan dat gewoon rechtzetten.

Maar met de uitspraak van de Commissie staat het geld niet zomaar op de rekening van de betrokken ondernemers. Verschueren: "De Europese Commissie zou zelf een procedure moeten beginnen, maar dat kondigen ze nu niet aan. En anders moeten die mensen zelf naar de rechter."

CDA-Europarlementariër Jeroen Lenaers hoopt dat zo ver niet hoeft te komen. "Het zou Nederland sieren als ze zouden toegeven: we hebben dat fout ingeschat, we gaan dat gewoon rechtzetten. Ik zou het zeer onwenselijk vinden als de mensen zelf naar de rechter moeten of als de Europese Commissie een procedure moet beginnen."

Een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken laat weten dat Nederland de antwoorden van de Europese Commissie nog bestudeert. Het ministerie wil daarom niet reageren.