GGD: geen pasklaar plan voor handhaven verplichte quarantaine

Er komt een verplichte quarantaine voor mensen die mogelijk besmet zijn met het coronavirus, wanneer dit blijkt uit het bron- en contactonderzoek. Dat liet minister De Jonge (Volksgezondheid) weten aan de Tweede Kamer, aan de vooravond van het coronadebat. Hoe deze maatregel precies gaat werken, is nog niet duidelijk.

De GGD heeft voor de handhaving van het plan van minister De Jonge geen pasklaar plan liggen. "Wij hebben daar om 8.00 uur 's ochtends nog geen uitgewerkt plan voor. Daar komen we graag op terug, maar vermoedelijk niet deze week", reageert een woordvoerder van de landelijke GGD.

De quarantaineplicht zou moeten gelden voor mensen bij wie niet is vastgesteld door de GGD dat ze het virus hebben, maar die wel in nauw contact zijn geweest met iemand die besmet is, blijkt uit de brief die minister De Jonge aan de Kamer verstuurde.

Het opleggen van een quarantaine kan volgens De Jonge binnen de huidige wetgeving: de voorzitter van de Veiligheidsregio mag op advies van de GGD een beschikking tot gedwongen quarantaine uitvaardigen. Wel onderzoekt de minister of er aanvullende wetgeving nodig is om de verplichting juridisch makkelijker op te leggen.

"Dit is het beste wat minister De Jonge kan doen binnen de huidige wetgeving", zegt Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit Leiden. "De minister kan dit bevel geven aan de voorzitters van de Veiligheidsregio's op basis van artikel 7 van de Wet publieke gezondheid."

Juridisch is het wel lastig uitvoerbaar, erkent Voermans. "Het is een drietrapsraket: als de voorzitter van de Veiligheidsregio (de burgemeester, red.) de verplichte quarantaine oplegt, dan moet er per ommegaande een verslag naar de officier van justitie. Die moet dan uiterlijk een dag later een machtiging tot voortzetting afgeven en dit met de rechter afgestemd hebben."

Strafbaar feit

De Jonge schrijft: "Wie zich niet aan een opgelegde gedwongen quarantainemaatregel houdt, pleegt een strafbaar feit. Een passende strafeis wordt de komende tijd uitgewerkt door het OM. De strafmaat wordt uiteindelijk door de rechter, in het concrete geval, bepaald."

De Jonge legt in dit interview uit waarom de strengere regels volgens hem nodig zijn:

PvdA-leider Asscher noemde het voornemen van De Jonge in het NOS Radio 1 Journaal "een paniek-proefballon". "Als je de minister-president op donderdag hoort zeggen: we gaan niet verplichten want dat hoort niet bij onze volksaard, en de avond voor een debat komt de minister met een plan dat niet is uitgewerkt, dan duidt dat op paniek."

Volgens Asscher is de GGD ook allerminst ingericht op nieuwe taken. "Er komt een extra taak voor de GGD. Terwijl de GGD te weinig mensen heeft, dat constateren we al sinds mei."

"Als wij er als GGD extra taken bij krijgen, dan is onze handelswijze steeds dezelfde: we kijken eerst naar haalbaarheid binnen eigen gelederen. Lukt dat niet, dan moet er extra personeel worden ingehuurd", zegt de GGD-woordvoerder. In de brief die minister De Jonge naar de Kamer stuurde, staat dat de landelijke capaciteit van de GGD op termijn verder fors wordt uitgebreid.

Moeizaam

Het bronnen- en contactonderzoek verloopt stroef, zegt de GGD. Het blijkt lastig om te achterhalen waar een besmette coronapatiënt het virus heeft opgelopen. Bovendien willen mensen niet altijd meewerken. De GGD-woordvoerder spreekt van onverantwoord gedrag op grote schaal. "We komen gevallen tegen waar besmette mensen nauw contact hebben gehad met tientallen personen."

Wat is dan nauw contact? De definitie die de GGD hanteert: