Minister: GGD moet sneller opschalen, Defensie kan helpen

De GGD kan voor het bron- en contactonderzoek bij mensen die het coronavirus hebben, hulp krijgen van Defensie-personeel. Dat zegt minister De Jonge van Volksgezondheid tegen de NOS.

Vandaag bleek dat de GGD's in Amsterdam en Rotterdam door personeelstekorten niet meer alle contacten van een besmet persoon kunnen bellen. Ook landelijk lopen de GGD's tegen de grenzen van hun capaciteit aan. Er zijn nu slechts voldoende werknemers om maximaal 750 onderzoeken per dag uit te voeren.

De GGD krijgt nu van de minister alle mogelijkheden om sneller op te schalen. "Maak gebruik van alle middelen die je nodig hebt, carte blanche wat dat betreft. Wat het kost, dat kost het. Maak gebruik van de mensen van Defensie als je dat nodig hebt", zegt De Jonge.

Albert Bos, politiek verslaggever van de NOS, wijst erop dat er gisteren tijdens de persconferentie van het kabinet nog werd gezegd dat alles op orde was. "Als dan een dag later blijkt dat er twee GGD's zeggen dat ze het niet aankunnen, dan heb je echt wat uit te leggen."

"De Tweede Kamer was ook echt verbaasd over dit bericht vandaag. Zeker ook de oppositiepartijen, die al maandenlang hameren op genoeg personeel bij de GGD's om dat bron- en contactonderzoek te doen. Dit wordt een belangrijk punt bij het Kamerdebat volgende week."

Onverwacht snelle stijging

Volgens De Jonge is het afschalen van het contactonderzoek in Amsterdam en Rotterdam het gevolg van een snelle stijging van het aantal besmettingen. "Dat is de afgelopen twee weken sneller gegaan dan gedacht." Ook zegt hij dat deze mensen meer contacten hebben dan gedacht. "Soms wel veertig, vijftig of zeventig contacten. Dan ben je ongelooflijk lang bezig."

Om het bron- en contactonderzoek te blijven uitvoeren, wil De Jonge dat de landelijke GGD het opschalingsplan dat er al ligt, sneller uitvoert. Hij erkent dat de huidige situatie niet ideaal is. "Dit is niet wat je wilt. Het zou op orde zijn geweest, maar de verspreiding van het virus en het aantal contacten dat moeten worden benaderd, is groter dan gedacht", zegt de minister.

Zelf bellen

Door het personeelstekort in Amsterdam en Rotterdam zijn de GGD's daar gedwongen om hun bron- en contactonderzoeken aan te passen. Alleen bij risicogroepen als ouderen en chronisch zieken worden de onderzoeken volledig door GGD'ers gedaan. In andere gevallen worden nog wel lijsten opgesteld met mensen die contact hebben gehad met besmette personen, maar die besmette personen moeten daarna zelf hun contacten bellen.

"Het is een noodgreep", zegt directeur Sjaak de Gouwe van GGD GHOR Nederland. "We geven mensen wel een brief mee, maar het gesprek voeren en ze de ernst van de situatie laten begrijpen, is eigenlijk iets wat we liever zelf doen."

Deze procedure wordt alleen gevolgd als dat verantwoord is en is tijdelijk, zegt De Jonge. Hij hoopt dat de GGD's in Amsterdam en Rotterdam over twee weken alle bron-en contactonderzoeken weer zelf kunnen afronden. De landelijke pool van onderzoekers waaruit de GGD's kunnen putten moet dan van 550 naar 1100 fte's zijn uitgebreid. In de periode daarna moet de pool met nog eens 1100 fte's zijn toegenomen.

Volgens De Jonge is de toename van het aantal besmettingen te wijten aan het niet-naleven van de coronamaatregelen. "We zullen de discipline moeten hervinden om ons aan de basisregels te houden en zo met elkaar het voor de GGD mogelijk moeten maken om hun belangrijke werk goed te kunnen blijven doen", schrijft zijn ministerie in een persbericht.