Nederlanders kopen steeds minder melk, vla en toetjes

Zuivelproducten als melk, karnemelk, vla en toetjes verkopen steeds minder goed. Marktonderzoeker IRI zag in de Nederlandse supermarkten tussen 2016 en 2019 het aantal verkochte liters van deze producten inzakken met percentages van 6 tot liefst 25 procent. Daarmee lijkt de tijd van Joris Driepinter - het personage dat ooit in reclames drie glazen melk per dag propageerde - ver achter ons te liggen.

Bas Roelofs, bij zuivelgigant FrieslandCampina verantwoordelijk voor Nederland, erkent dat zuivel in ons land niet bepaald aan de winnende hand is. Enkele oorzaken volgens hem: de enorme keuze die een consument anno 2020 heeft als het gaat om dranken. Van water en frisdrank tot de vele thee- en koffiesoorten.

Verder blijken consumenten steeds huiveriger om een toetje in huis te halen vanwege de vele toegevoegde suikers. "Wij zijn er druk mee bezig om die suikers te verminderen in onze producten", zegt Roelofs in het NOS Radio 1 Journaal.

Kleinere verpakkingen

Niet het hele zuivelschap is overigens kommer en kwel; producten als yoghurt, kwark en houdbare melk voor bijvoorbeeld in de cappuccino stegen wel in omzet.

En daar zet FrieslandCampina daarom ook vol op in, zegt Roelofs. "We gaan ook meer kleinere en hersluitbare verpakkingen en drinkflessen voor onderweg ontwikkelen, zodat we die kunnen verkopen in bijvoorbeeld pompshops en kiosken op het station."

Ook is het concern bezig met het ontwikkelen van 'nieuwe' melk, die duurzamer is geproduceerd en het keurmerk 'On the Way to PlanetProof' draagt. De veehouder investeert voor dat keurmerk bijvoorbeeld in grotere stallen voor de koeien en in grasland met wilgen en kruiden.

Tim en Bart Kester zijn twee veehouders die bezig zijn met het ontwikkelen van die duurzame melk. Zij raken niet in paniek door de dalende zuivelmarkt. De Nederlandse zuivel staat hoog aangeschreven in de wereld. Dus het komt vast goed, verwachten ze.

Het Voedingscentrum ziet alleen wel een trend als het gaat om steeds minder dierlijk voedsel. "En dat zie je dus ook terug in de verkoop van zuivel", zegt woordvoerder Sietse Orie.

Tegelijk groeit het aanbod van plantaardige eiwitdranken, zoals soja- en amandeldranken. Stacy Pyett, onderzoeker bij de Universiteit Wageningen, benadrukt dat plantaardige zuivel nog maar 1 tot 2 procent van de totale marktaandeel inneemt. "Maar het groeit in westerse landen wel heel snel", zegt ze.

Volgens Pyett is het voor de gezondheid niet schadelijk dat er minder zuivel wordt geconsumeerd; Nederlanders consumeren nog altijd ongeveer een derde aan eiwitten te veel per dag. Dat is voornamelijk schadelijk voor het milieu, zegt ze. "Dierlijke eiwitten hebben een grote CO2-voetafdruk", zegt Pyett. "We zouden 50 procent van onze eiwitinname uit dierlijke producten kunnen halen. Dat zit nu nog op 70 procent."

Een merk dat profiteert van de plantaardige trend is Alpro. Het van oorsprong Belgische bedrijf zag de omzet in Nederland de afgelopen jaren stijgen met tientallen miljoenen euro's met plantaardige variaties op bijvoorbeeld melk, koffiemelk, room en ijs. Hun producten zijn gemaakt op basis van soja, noten en granen.

"Die consumptie neemt gestaag toe", zegt Jasmien de Gussem van Alpro. "Duurzaamheid en de eigen gezondheid zijn daar de belangrijkste redenen voor. Consumenten eten bewuster dan vroeger en hebben meer oog voor de impact die hun voeding heeft op milieu en gezondheid."

Traditionele eiwitbronnen als vlees, zuivel en vis worden volgens haar steeds meer gezien als een bedreiging voor het milieu.

De Gussem: "In de beginjaren van Alpro in de jaren 80 werden onze producten vooral gekocht door mensen met een lactose-intolerantie. Die tijd is allang voorbij." Volgens cijfers van het concern heeft 33 procent van de Nederlandse huishoudens een plantaardig product in de koelkast staan.