Uitzonderlijke ontsnapping Afghaanse gevangenis Jalalabad: 'IS'ers op de vlucht'

Na een uitbraak in een gevangenis in het Afghaanse Jalalabad zijn zo'n driehonderd gevangenen voortvluchtig. Ze konden ontsnappen in de chaos die ontstond na een bomaanslag en een gewapende aanval op een gevangenis.

De aanval begon zondag toen een IS-terrorist met een autobom een zelfmoordaanslag pleegde bij de hoofdingang van de gevangenis. Daarna vielen gewapende IS'ers het complex aan. Daarbij vielen ten minste 39 doden en 50 gewonden. De aanslag is opgeëist door de terroristische organisatie.

"Een zelfmoordaanslag gevolgd door een vuurgevecht zien we vaker in Afghanistan. Maar dat er zoveel gevangenen op vrije voeten komen, is uitzonderlijk", zegt correspondent Aletta André.

Hoofdkwartier IS

In de gevangenis zaten volgens persbureau Reuters op het moment van de aanval bijna 1800 mensen, onder wie enkele honderden IS'ers. Een groot deel is een dag later weer opgepakt of gedood. Ruim 300 gevangenen zijn nog niet gevonden. Ruim 400 man zou geen aanstalten gemaakt hebben om te ontsnappen.

"Onduidelijk is of het bij de gevluchte IS'ers om gewone strijders gaat of om hooggeplaatste commandanten", aldus correspondent Aletta André.

De regio rondom Jalalabad, een stad in het oosten van het land bij de grens met Pakistan, is de thuishaven van IS. "Het is het hoofdkwartier, dus het is vanzelfsprekend dat er onder de gevangenen veel IS-strijders zitten", zegt André.

IS deinst niet terug voor een aanval waarbij veel burgerdoden kunnen vallen. In mei van dit jaar voerde de terreurorganisatie een aanval uit op een begrafenis, en vorig jaar op een bruiloft. "Het doel is steevast chaos zaaien in de gemeenschap die zij (IS) als heidens zien", zegt de correspondent.

Het Afghaanse leger zegt de gevangenis inmiddels weer te hebben ingenomen; vijf of acht van de aanvallers zijn hierbij gedood. "Hoeveel aanvallers er bij de aanslag betrokken zijn, is niet gemeld. Verschillende bronnen zeggen wel dat alle aanvallers zijn gedood."

Vergelding

De Afghaanse autoriteiten maakten een dag voor de aanval op de gevangenis bekend dat een hooggeplaatste IS'er was gedood in de omgeving van de stad. Onduidelijk is of de aanval een vergelding was voor deze actie.

Aletta André: "Als het een reactie is op deze hooggeplaatste IS'er die werd gedood, dan zou de aanslag in ieder geval een snelle actie zijn geweest. De aanslag kan een gerichte aanval zijn geweest, om zoveel mogelijk IS'ers te bevrijden of misschien specifieke gevangen."

In de gevangenis zaten naast IS-gevangen ook Taliban-strijders. De Taliban hebben ontkend bij de aanslag betrokken te zijn. De aanval kwam op de tweede dag van een driedaags staakt-het-vuren dat was afgekondigd tussen de regering en de Taliban vanwege het islamitische Offerfeest, dat vrijdag begon.

Volgens de afspraken tussen de Verenigde Staten en de Taliban moeten in totaal 5000 Taliban gevangen worden vrijgelaten. Maar er zit maar weinig vooruitgang in het vredesproces met de groepering. De Afghaanse regering wil hooggeplaatste Taliban-strijders niet vrijlaten. Er wordt veel gesteggeld over wie vrijgelaten wordt, en wie niet.

Ondertussen ligt het openbaar leven in Jalalabad stil door de strijd. André: "Ze zoeken nog naar de gevangenen, dus winkels zijn dicht en alles zit op slot. Maar dat zal naar verwachting na vannacht worden opgeheven."