Breuken leren met pannenkoeken: duizenden kinderen leren bij op de zomerschool 

• Laura Steenbeeke

  redacteur Binnenland

Geen duik in het zwembad, maar zweten boven je rekensommen. Duizenden kinderen gaan deze zomer, midden in hun vakantie, naar school. Ze volgen bijles op zomerscholen. Zo kunnen ze de achterstanden wegwerken die zij door de coronacrisis opliepen, is het idee. Al is het nog niet zeker of zomerscholen daadwerkelijk effect hebben.

Schoolleiders schatten dat 16 procent van de kinderen achteruit is gegaan door de sluiting van de scholen. De grootste achterstanden zijn te zien bij taal, rekenen en lezen. Het ministerie van Onderwijs heeft 244 miljoen euro beschikbaar gesteld om deze weg te werken. Scholen besteden dit geld aan zomerprogramma's, maar ook aan extra lessen in de herfst of het weekend.

Veel zomerscholen zien de aanmeldingen dit jaar flink stijgen. Bijvoorbeeld in Almere, waar het aantal aanmeldingen is verdubbeld, van 250 naar 508 leerlingen. "Daardoor geven we nu op drie locaties in Almere les, er is enorm veel belangstelling", zegt Benny Velthuis van de Almeerse Scholen Groep.

Ook in Rotterdam, Zaandam en Eindhoven stijgt het aantal aanmeldingen. En in steden als Hoorn en Enschede startten dit jaar voor het eerst zomerscholen. 441 basisscholen en 75 middelbare scholen vroegen subsidie aan voor een speciaal zomerprogramma, waardoor kinderen gratis naar een zomerschool kunnen.

"We werken soms zes maanden achterstand weg in twee weken", claimt meester Kevin van Geffen van de Almeerse Scholen Groep:

In Almere gaan de kinderen twee weken lang van 09.00 uur tot 14.30 uur naar school. De leraar verwijst hen door als er extra ondersteuning nodig is. De focus ligt op de kernvakken zoals rekenen en begrijpend lezen. Ook staat er extra spelling op het programma. Het doel: corona-achterstanden inhalen én kinderen opwarmen voor het nieuwe schooljaar.

Docent Kevin van Geffen merkt aan sommige kinderen dat ze door de coronacrisis een achterstand hebben opgelopen. "Qua woordenschat bijvoorbeeld, sommige woorden begrijpen ze niet. In voorgaande jaren zagen we dat ze daarin na de zomerschool beter waren."

Vooral kinderen uit lagere sociale milieus verliezen een hoop kennis tijdens de zomervakantie, zegt onderwijssocioloog Sara Geven. En door de coronacrisis wordt die ongelijkheid alleen maar groter. Daarom denkt Geven dat initiatieven zoals die in Almere kunnen werken. "Zomerscholen kunnen juist hun leerachterstand rechttrekken."

De veelheid aan initiatieven maakt ook dat de programma's van de zomerscholen sterk van elkaar verschillen. Van taal en rekenen in een relatief schoolse setting, tot vooral naar buiten voor sport en spel. Experts waarschuwden afgelopen weekend al in dagblad Trouw voor de 'wildgroei' aan zomerscholen en de wisselende kwaliteit.

Niet alleen schoolwerk

Of zomerscholen daadwerkelijk effect hebben is in Nederland nog niet onderzocht. Volgens enkele Amerikaanse onderzoekers moet er bij zomerscholen voldoende aandacht zijn voor inhoudelijke vakken zoals rekenen en taal, maar werken ze waarschijnlijk het best als het programma niet alleen maar uit schoolwerk bestaat. "Zo voelt zo'n programma niet als strafwerk", zegt Geven.

Docent Kevin van Geffen van de Almeerse zomerschool weet dat ook, en probeert de kinderen spelenderwijs wat bij te brengen. Bijvoorbeeld door breuken aan te leren boven een bord met in stukken gesneden pannenkoeken. "Het mooiste is als je kinderen het gevoel kan geven dat ze niet echt bezig zijn met school, maar wel heel veel dingen kunt leren."