Griekse kustplaats krabbelt twee jaar na bosbrand weer op: 'Maar we slapen slecht'

• Conny Keessen

  Correspondent Griekenland

Het waait heel hard in Mati als ik Tasos Bobonis ontmoet, ingenieur en lid van het bewonerscomité. Hij en andere bewoners vochten de afgelopen twee jaar voor de wederopbouw van de idyllische kustplaats ten oosten van Athene. Vandaag precies twee jaar geleden werd het gebied door brand verwoest. Meer dan honderd mensen kwamen om het leven.

"Het is voor veel mensen nog zwaar om aan die dag te denken", zegt Bobonis. "En als de wind toeneemt, zoals nu, dan zijn we onmiddellijk alert. We slapen slecht, we worden bang. Het is spookachtig en het roept slechte herinneringen op."

Toch is er iets veranderd in Mati. Er zijn huizen opgeknapt, een appartementencomplex staat in de steigers. "Een derde van de 1200 beschadigde woningen in Mati is gerepareerd", zegt Bobonis. "Maar dat zijn wel de huizen die de minste schade hadden."

Verderop worden door bouwvakkers zwartgeblakerde dakpannen in een container gegooid. Ze komen van het inmiddels herstelde dak van het huis van Katerina Mala en haar man.

Het vuur dat twee jaar geleden op 23 juli van de berg Pendeli in ongeveer anderhalf uur naar beneden kwam razen bereikte hun huis, aan de rand van Mati, als een van de laatsten. "We hadden nog tijd om brandbaar materiaal rond de woning te verwijderen en vlakbij ouderen uit hun appartementen te halen", zegt Katerina.

Net toen we in konvooi weg wilde rijden, kwam er een stoet auto's richting Mati. "We riepen: waar gaan jullie heen? Zo ga je naar het vuur toe. Keer om!" De mensen antwoordden hen dat ze deze kant waren opgestuurd."

Het is een van de vele fouten die zijn gemaakt bij de aanpak van de brand, staat in het onderzoeksrapport dat zeven maanden na de brand werd gepubliceerd. Er was een volslagen gebrek aan organisatie, coördinatie en communicatie bij de overheidsinstanties.

Hoge officieren van de brandweer wisten bijvoorbeeld niet waar het vuur precies was en wie de leiding had over de bestrijders op de grond. De politie stuurde automobilisten recht op de vlammenzee af, blusvliegtuigen werden niet op tijd ingezet. Mensen hadden zich nog kunnen redden als ze op tijd waren gewaarschuwd.

Twintig voormalige overheidsfunctionarissen zijn aangeklaagd wegens doodslag, brandstichting en zwaar lichamelijk letsel, allemaal vanwege nalatigheid. In de beklaagdenbank staat ook een 65-jarige man die ervan wordt verdacht de brand te hebben veroorzaakt. Hij was takken en afval aan het verbranden bij de berg Pendeli.

Wat inwoners van de getroffen dorpen opnieuw heeft geschokt, is nieuws dat deze week naar buiten kwam: er is geprobeerd de oorzaken van de brand in de doofpot te stoppen. In een artikel in de Griekse krant Kathimerini zegt de voornaamste onderzoeksexpert, een officier bij de brandweer, dat hij is bedreigd en gechanteerd door de voormalige commandant.

"Als je schrijft dat je superieuren schuldig zijn, dan maken we je helemaal kapot", zeiden ze volgens de onderzoeker. "Hou het simpel. Noem de wind, brandbare materialen (een mix van pijnbomen en illegale bouwsels). En het resultaat was dat het vuur binnen een uur niet meer onder controle was."

De onderzoeker had de gesprekken met zijn voormalige baas opgenomen en de bedreigingen gemeld aan de openbaar aanklager, die hem had opgedragen de brand te onderzoeken. Er is een onderzoek gestart naar deze doofpotaffaire.

Ingenieur Bobonis en het bewonerscomité blijven strijden voor de wederopbouw van Mati. Er is wel vooruitgang geboekt: de vorige regering kwam met een goede subsidieregeling voor renovatie en nieuwbouw. De huidige regering heeft vorige maand het bos-kadaster geregeld, zodat vergunningen voor nieuwbouw mogelijk worden.

"Heel langzaam komt het leven hier terug", zegt Bobonis "Bij het ministerie voor infrastructuur zeggen ze dat het vijf tot zeven jaar duurt voordat alles weer is herbouwd."

De bewoners hebben bij het ministerie wel wensen op tafel gelegd. "Wij willen dat Mati weer wordt zoals het was. Een rustig dorp met veel groen, weinig verkeer. Niet te veel winkels en bars, geen toeristische trekpleister. We hopen dat we dat voor elkaar krijgen."