Trump wil federale 'stormtroopers' ook inzetten in andere Amerikaanse steden
Met wapenstok en pepperspray stonden ze afgelopen nacht weer in de straten van Portland: federale agenten in militaire camouflagekleding zonder herkenbare insignes.
Opnieuw herhaalde het tafereel dat zich de afgelopen nachten afspeelde in de grootste stad van de Amerikaanse staat Oregon. Gewelddadige confrontaties tussen demonstranten en de agenten. Betogers die opgepakt en afgevoerd worden in ongemarkeerde auto's. Agenten die de menigte met harde hand en traangas uit elkaar slaan.
Correspondent Arjen van der Horst maakte deze reportage over de situatie in Portland:
De komst van federale agenten is vrij uniek voor de Verenigde Staten. In de federale rechtsstaat van Amerika genieten de afzonderlijke staten grote autonomie en zijn ze grotendeels verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde. Alleen in extreme situaties stuurt de federale overheid ordehandhavers naar staten of steden en doorgaans alleen in samenspraak en met de plaatselijke autoriteiten.
Maar in Portland gebeurt niets van dat alles. De burgemeester van Portland en de gouverneur van Oregon waren niet op de hoogte van de plannen van het Witte Huis. Zij noemen de acties van de president "ongrondwettelijk". De Democratische leider Nancy Pelosi zei dat "Trump en zijn stormtroopers" tegengehouden moeten worden.
Sinds de dood van George Floyd demonstreren activisten van Black Lives Matter en andere protestgroepen in Portland. De protesten duren al meer dan vijftig dagen. Soms gingen ze gepaard met geweld, vernieling en brandstichting.
De federale agenten lijken hun bevoegdheid vrij ruim te nemen. Officieel zijn ze in Portland om een federaal gerechtsgebouw te beschermen, maar ze arresteerden ook betogers op vijf straten afstand van dat gebouw. Volgens verschillende arrestanten wilden de agenten niet zeggen op wat voor basis ze gearresteerd waren. Ook vroegen de agenten hen hun rechten op te geven, aldus de betogers.
Nieuwe eenheid: PACT
De agenten maken deel uit van de nieuwe eenheid PACT: Protecting American Communities Taskforce. De nieuwe eenheid is samengesteld uit agenten van onder meer de grenspolitie, de immigratiedienst en een speciale eenheid die federale gebouwen beschermt.
De basis voor PACT is een decreet dat president Trump eind juni ondertekende. Daarmee wilde hij standbeelden van voorstanders van slavernij beschermen, die door betogers van Black Lives Matter waren vernield. De eenheid heeft inmiddels een ruimere taak gekregen van de president: de "wetteloosheid en anarchie" bestrijden in steden die door Democraten worden geleid.
Trump presenteert zich steeds nadrukkelijker als de president van law and order en volgens hem hebben Democratische leiders de betogers in tal van steden niet meer in de hand. De werkelijkheid is anders. In veel steden wordt nog steeds gedemonstreerd tegen racisme, al zijn die protesten een stuk kleiner dan anderhalve maand geleden. De meeste verlopen vreedzaam.
"Ze doen het fantastisch", zei Trump maandag over de acties van de federale agenten in Portland. "Ze hebben in drie dagen tijd veel bereikt. Ze pakken de leiders op en stoppen hen in de gevangenis. Zij zijn de anarchisten. Dit zijn geen betogers."
'Erger dan Afghanistan'
De president wil de federale agenten nu ook naar andere steden sturen, zoals New York, Chicago, Baltimore, Oakland, Philadelphia en Detroit. Met het oog op zijn herverkiezingen heeft de president er meteen een politieke lading aan gegeven.
"Dit is erger dan Afghanistan. Dit is erger dan we ooit gezien hebben. Al die steden worden geleid door progressieve Democraten. En weet je wat? Als Biden president wordt, dan gaat het hele land dezelfde kant op. Het hele land zou naar de verdoemenis gaan."
De plaatselijke autoriteiten in Oregon zijn laaiend. Zij eisen meteen het vertrek van de federale agenten uit Portland. "Meneer de president, federale agentschappen zouden nooit gebruikt mogen worden als uw privéleger", zegt burgemeester Wheeler van Portland. "Dit is geen politiek theater. Dit is nog veel gevaarlijker. We hebben nu federale agenten op onze straten, die de spanningen laten oplopen en de inwoners van Portland in gevaar brengen."
Wheeler krijgt steun van de hoogste openbaar aanklager van de staat Oregon. Zij heeft juridische stappen aangekondigd tegen de federale agenten. "Iedere Amerikaan moet zich zorgen maken over wat er gebeurt in Portland. Deze federale agenten handelen zonder enige transparantie en tegen de wil van al onze leiders in deze staat. Ik ben bang dat hetzelfde gebeurt in andere steden waar ze verschijnen."
Tal van steden hebben al gezegd dat de federale agenten niet welkom zijn. De president lijkt zich daar weinig van aan te trekken. Dinsdag meldde het persbureau AP dat het Witte Huis 150 agenten naar Chicago wil sturen.
