Europa heeft een akkoord, maar wat hebben de lidstaten precies afgesproken?
De onderhandelingen hebben dagen geduurd, maar vanochtend kwamen de Europese leiders met een akkoord over de meerjarenbegroting en het coronaherstelfonds. De Europese Commissie gaat zelf op grote schaal geld lenen en dat over de lidstaten verdelen. Het is voor het eerst dat zoiets gebeurt.
Maar wat hebben de Europese leiders nou precies afgesproken? En wat gaat het kosten?
Het geld
Eerst de grote bedragen. Er wordt 750 miljard euro geleend op de financiële markten door de Europese Commissie. De lidstaten, dus ook Nederland, staan garant voor dit bedrag, waardoor de Europese Commissie tegen lagere rente het geld kan ophalen. Van die 750 miljard kunnen de EU-landen 360 miljard lenen en is 390 miljard bestemd voor subsidies.
Landen moeten zelf projectvoorstellen indienen, die vervolgens door de Europese Commissie worden goedgekeurd. Ook Nederland kan op die manier geld krijgen. Volgens eerste berekeningen komt Nederland in aanmerking voor vijf tot zes miljard euro.
Moeten we extra betalen?
Volgens premier Rutte hoeft Nederland uiteindelijk voor het hele pakket dat de Europese leiders hebben afgesproken niet extra te betalen. Nederland krijgt 1,9 miljard euro korting op de contributie, 500 miljoen euro meer dan nu.
Verder mag Nederland meer douane-inkomsten houden. Dat loopt op tot ongeveer twee miljard euro. Vanwege de gunstige ligging worden veel goederen via de Rotterdamse haven verscheept en de Nederlandse douane int daar geld, omdat het de buitengrens van de Europese Unie is. Aanvankelijk wilde de Europese Commissie dat geld allemaal zelf houden, maar nu mag Nederland daarvan dus een groot deel naar de eigen schatkist laten vloeien.
Lenen
Nieuw is dat het geld voor het herstelfonds wordt geleend door de Europese Commissie. Dat is niet helemaal nieuw, maar het is nog nooit op deze schaal gebeurd. Volgens premier Rutte zijn het geen eurobonds, maar leningen voor een noodsituatie, waar een grens aan zit. Het herstelfonds zal maar een beperkte tijd bestaan en de leningen moeten binnen 25 tot 30 jaar worden terugbetaald.
Eigen middelen
Het zal geen blauwe envelop zijn met Europese sterren erop, maar er komen wel eigen middelen voor de Europese Unie. Geld dus dat rechtstreeks naar de Europese begroting gaat. Vanaf volgend jaar zal er een heffing op plastic komen en voor de toekomst staan heffingen op de uitstoot van CO2 en een zogenoemde digitax op stapel. Verder gaat de Europese Commissie onderzoeken welke mogelijkheden er nog meer zijn om de begroting met eigen middelen te voeden.
Noodrem
Er komt een noodrem, door sommigen wel de 'super-noodrem' genoemd. Dat is een mogelijkheid om in te grijpen als een project niet aan de voorwaarden voldoet of als een land geen hervormingen doorvoert. Op zo'n moment kan een land z'n vinger opsteken en zeggen dat de financiering stopgezet moet worden. Dat kunnen landen ook tegen Nederland gebruiken. Premier Rutte verwacht dat er weinig gebruik van de noodrem zal worden gemaakt.
