Shared Space zorgt voor verkeerschaos, 'maar dat is ook de bedoeling'

Geen aparte plek voor wandelaars, fietsers en automobilisten, maar verkeer dat kriskras door elkaar gaat. Een Shared Space wordt het genoemd. De afgelopen jaren richtten steeds meer gemeenten gebieden zo in, maar de gemeente Den Haag wil er juist weer vanaf.

Bij de herinrichting van de Haagse binnenstad in 2013 werd ervoor gekozen geen duidelijke afscheiding meer te maken tussen voetgangers- en fietsersgebied, maar volgens verkeerswethouder Robert van Asten leidt dat tot te veel chaos. "Het wordt steeds drukker in het centrum en de wandelaars en fietsers zitten elkaar te veel in de weg. Je ziet echt ongelukken gebeuren", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Vanaf dit najaar zijn de winkelstraten in de binnenstad van Den Haag daarom tijdens openingstijden verboden terrein voor fietsers. Brommers en scooters waren er al verboden.

Veiligheid

Cijfers over het aantal ongevallen in Shared Spaces zijn er niet, ook niet bij de gemeente Den Haag. Maar bij het meldpunt voor onveilige wegsituaties van Omrop Fryslân waren de vier meest gemelde situaties vorig jaar allemaal een Shared Space. Ook in Drenthe worden veel Shared Space-locaties als onveilig getipt. Maar volgens Henk Veenstra van het Kenniscentrum Shared Space zijn er niet daadwerkelijk meer ongelukken.

"Dat gevoel van onveiligheid hoort juist bij het idee van Shared Space", benadrukt hij. "Daardoor gaan mensen beter opletten en wordt het dus juist veiliger." En de basisverkeersregels gelden hier ook. "Dus rechts heeft voorrang en je houdt zo veel mogelijk rechts aan. En, iets dat niet iedereen weet, mensen met een rollator of blindengeleidestok hebben ook altijd voorrang."

Eigen verantwoordelijkheid

Veenstra snapt de beslissing van de gemeente Den Haag. "Als winkeliers en gebruikers zich storen aan de fietsers is het natuurlijk prima om af te spreken dat ze daar op bepaalde tijden niet mogen komen", zegt hij. "Luisteren naar buurtbewoners is juist een belangrijk aspect van ons plan."

Het concept Shared Space werd in de jaren 90 bedacht door de Friese verkeersdeskundige Hans Monderman. Het idee is dat het verkeer zichzelf wel regelt als iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid neemt, in plaats van regels op te leggen en verkeersborden te plaatsen. "De openbare ruimte richt je zo in dat je als fietser of automobilist denkt: hier moet ik niet te hard doorheen rijden", zegt Veenstra.

Amsterdam

Natuurlijk zit er verschil in het aantal verkeersdeelnemers in een dorp en in een grote stad, erkent Veenstra. "Maar toch werkt het in Amsterdam ook", benadrukt hij. Daar werd het gebied achter het Centraal Station ingericht als Shared Space. "Het is daar natuurlijk wel chaos, maar juist vanwege die chaos moet je aan elkaar denken. Voorheen stonden daar verkeerslichten, maar daar trekken ze zich in Amsterdam toch vaak niets van aan. Je moet ook daar de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf leggen."

In deze timelapse kun je zien hoe het verkeer door elkaar beweegt achter Amsterdam Centraal: