Premier Rutte niet optimistisch over kans van slagen EU-top

Nederland is alleen bereid om subsidies aan landen als Italië en Spanje te geven als ze keihard beloven om hun economie te hervormen. Dat is de enige opening die premier Rutte ziet bij de aanvang van de Euro-top in Brussel. De 27 EU-leiders praten de komende dagen over een herstelfonds van 750 miljard euro om de door corona getroffen economieën uit het slop te halen.

Rutte stond de verzamelde pers te woord voordat hij naar binnenging voor de EU-top:

Nederland wil samen met Oostenrijk, Denemarken en Zweden dat het herstelfonds wordt aangegrepen om grondige hervormingen door te voeren. Premier Rutte ziet wel lichtpuntjes. "Ik merk in gesprekken dat andere leiders het op zich met me eens zijn." Maar de Nederlandse premier wil boter bij de vis. "Ik ga alleen akkoord met subsidies als de hervormingen vastgenageld zijn."

Of hij die garanties tijdens deze top krijgt is nog maar de vraag. "Ik ben zelf ook niet optimistisch", aldus de premier. "Aan de andere kant: niemand zit te wachten op nog een top, om nog een keer bij elkaar te komen en opnieuw Brussel plat te leggen."

Inhoud belangrijker dan snelheid

"Ik schat de kans dat we dit weekend een akkoord bereiken op minder dan vijftig procent. Bovendien: uiteindelijk is inhoud belangrijker dan snelheid. Een zwak compromis brengt Europa niet verder."

Voorafgaand aan de top sprak Rutte met de Franse president en met de andere 'zuinige' landen. Hij benadrukt dat hij er uit wil komen. "Het is een instabiele wereld en in die wereld hebben we een stabiel Europa nodig." Bovendien is het in het Nederlands belang dat de interne markt weer snel gaat draaien. "Daar verdienen we ons geld."

Ook bij de andere EU-leiders overheerst pessimisme. De Duitse bondskanselier Angela Merkel benadrukte vooraf dat er grote verschillen tussen de landen zijn. "Het wordt heel moeilijk", zei ze bij het naar binnengaan.

Bij de premiers van de zuidelijke landen klonk iets meer hoop. Zo zei de Italiaanse premier Conte dat de 27 leiders de bestaande verschillen moeten overbruggen. "Dat is niet alleen in het belang van Italië, dat veel onder de coronacrisis geleden heeft, maar in het belang van alle Europese burgers."

De Spaanse premier Sanchez heeft het over een "historische top" en "de verplichting om tot een akkoord te komen".

Forse kritiek

Verder komt er forse kritiek uit Hongarije en Polen. Premier Orbán zegt dat Hongarije nooit kortingen zal accepteren als zijn land niet aan de regels voor de rechtstaat voldoet. Ook de Poolse premier Morawiecki wil dat er niet gekort wordt en eist ook meer geld om klimaatneutraal te worden. Maar hij liet erop volgen dat alles afhangt van hoeveel geld Polen uiteindelijk aan een akkoord overhoudt.

Misschien wel de meest optimistische was de Franse president Macron. "Dit is het moment van de waarheid en we gaan er alles aan doen om tot een akkoord te komen."

De EU-leiders droegen allemaal een mondkapje bij aankomst op de top: