Toezichthouder: zorg is te veel een verdienmodel geworden

Behandelaars in de zorg worden te veel geprikkeld om 'productie' te leveren, zoals medisch specialisten die per verrichting betaald worden. De zorg is te veel een verdienmodel geworden. Dat moet anders, zegt voorzitter Marian Kaljouw van toezichthouder NZa in NRC. De coronacrisis kan daarbij een keerpunt zijn.

De waakhond heeft de opdracht gekregen om te kijken of er in de nasleep van de coronaperiode een andere financiering van de zorg mogelijk is. Die zou moeten leiden tot minder ineffectieve, maar kostbare behandelingen en meer digitale zorg.

Kaljouw werpt de vraag op of specialisten niet in loondienst moeten om het aantal behandelingen terug te dringen. Nu werken ze in de regel voor zichzelf, bijvoorbeeld als vrijgevestigd arts in het ziekenhuis.

In de coronacrisis werd de reguliere zorg in de ziekenhuizen gedeeltelijk en soms zelfs helemaal stilgelegd. Het aantal verwijzingen door de huisarts daalde de afgelopen maanden met bijna 800.000, heeft de NZa becijferd.

"Ik denk dat je de vraag kunt stellen of het bij al die duizenden mensen om zorg gaat die echt nodig is", zegt Kaljouw. De toezichthouder stelt dat 15 tot 20 procent van de behandelingen niet aantoonbaar effectief is. Die zouden dus ook niet moeten worden vergoed.

Beeldbellen

Om de situatie te veranderen onderzoekt de NZa andere vormen van financiering, zoals het belonen van samenwerking en preventie. Ook verzekeraars zouden daar een rol in kunnen spelen door minder zorg in te kopen in de dure ziekenhuizen.

Verder biedt digitalisering perspectief, zoals bleek in de coronacrisis. "We praten al jaren over het meer toepassen van beeldbellen of e-consults, en dan zie je bij een uitbraak als corona dat de hele huisartsenzorg binnen 24 tot 48 uur digitaal werkt."