Kamerleden twijfelen, maar volgens de minister is vliegen verantwoord

In de Tweede Kamer leven nog steeds veel vragen over de risico's van vliegen in coronatijd. In een overleg met minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat bleek dat veel Kamerleden niet begrijpen dat er voor luchtvaartmaatschappijen andere eisen gelden dan voor openbaarvervoerbedrijven.

Vliegen kan deze zomer, heeft het kabinet bepaald. In tegenstelling tot bussen en treinen geldt er in vliegtuigen geen capaciteitsbeperking. Het kabinet baseert zich daarbij op een advies van het RIVM dat de risico's op besmetting in vliegtuigen beperkt noemt.

Kamerleden van D66, ChristenUnie, GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren wezen erop dat het RIVM-advies niet is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Ook over de zogeheten HEPA-filters, die de lucht in vliegtuigen voldoende zouden zuiveren, bestaan twijfels. Ze zouden te grofmazig zijn om het virus tegen te houden.

Luchtvaart belangrijker dan volksgezondheid

Reizen met het openbaar vervoer wordt vanwege het virus ontmoedigd, maar dat geldt niet voor vliegen. "Het kabinet zegt eigenlijk: ga niet met de trein naar Schiphol, maar vlieg wel gerust naar Barcelona", constateerde Kamerlid Cem Laçin van de SP. Net als GroenLinks stelt de SP dat de luchtvaart voor het kabinet kennelijk belangrijker is dan de volksgezondheid.

Ook Eppo Bruins van regeringspartij ChristenUnie vroeg zich af of de toestemming voor het laten vliegen van volle vliegtuigen vooral is ingegeven door economische motieven, omdat het anders niet rendabel is. "Terwijl we tegelijkertijd maar met maximaal 30 mensen in een kerk mogen zitten."

Maar volgens minister Van Nieuwenhuizen staat de veiligheid wel degelijk voorop, al blijft het de eigen verantwoordelijkheid van mensen of ze deze zomer wel of niet naar hun vakantiebestemming willen vliegen. "Denk goed na of je die reis wel wilt maken."

Niet volgeboekt

De minister gaat ervan uit dat de komende tijd veel vliegtuigen niet volgeboekt zullen zijn en dat het daardoor mogelijk is voor passagiers om verspreid in het toestel te zitten. Bovendien hebben vliegtuigen volgens haar een uniek ventilatiesysteem, waardoor de binnenlucht elke drie minuten wordt ververst. De HEPA-filters vangen het virus voldoende af, zegt zij.

Van Nieuwenhuizen zei dat HEPA-filters niet verplicht zijn, maar dat alle toestellen van Nederlandse maatschappijen ze hebben. "De kans is erg klein dat er op Schiphol een vliegtuig landt zonder filter." Toch doet het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) nog onderzoek. Dat moet binnen twee weken klaar zijn.

Verder zijn er andere waarborgen ingebouwd, zoals een gezondheidscheck voordat iemand aan boord gaat. Bij het boarden en tijdens het vliegen is een niet-medisch mondkapje verplicht.

De minister zal op verzoek van de Kamer in Europees verband aandringen op verder wetenschappelijk onderzoek naar de verspreiding van het coronavirus in vliegtuigen.

Minimum ticketprijs

Ze reageerde ook nog op het voorstel van D66, ChristenUnie en GroenLinks om een minimumprijs van 34 euro voor tickets in te voeren, om zo te voorkomen dat luchtvaartmaatschappijen gaan stunten. De partijen willen dat Nederland daarbij het voorbeeld van Oostenrijk volgt.

Maar volgens Van Nieuwenhuizen staat het Oostenrijkse plan nog in de kinderschoenen en zitten er nogal wat haken en ogen aan. Zo hebben maatschappijen volgens Europese regels het recht om zelf de prijs van een ticket te bepalen. Ze zal de ontwikkelingen in Oostenrijk wel op de voet volgen, zei de minister.