Seksspambots-plaag op Instagram en YouTube, merkt niet alleen NOS Jeugdjournaal

"Mijn ondergoed is weg, help me het te vinden ;)" Dit soort spam voor sekssites duikt steevast op in de reacties als het NOS Jeugdjournaal iets post op Instagram. Ook andere accounts met veel volgers hebben hier last van en er is weinig tegen te doen, blijkt uit onderzoek van het NOS Jeugdjournaal.

Nederlandse influencers en youtubers ergeren zich rot aan dit soort seksspambots, oftewel computergestuurde nepaccounts die automatisch reclame maken voor pornosites. Volgens experts is weinig tegen te doen. Maar Benji Rosenberg uit Detroit neemt het op tegen de seksspambots.

'Mijn missie'

Met zijn Instagram-account The Bot Police heeft hij naar eigen zeggen duizenden bots offline laten halen. "Ik beschouw het als mijn missie", zegt de 18-jarige Amerikaan in een telefoongesprek met de NOS. "Dagelijks ben ik er wel een paar uur mee bezig."

Hij wordt bijgestaan door ruim 400.000 volgers. Zodra zij zo'n automatische reactie tegenkomen, taggen ze The Bot Police. Want met hoe meer mensen je spam meldt, hoe sneller Instagram het verwijdert.

Het Jeugdjournaal zocht uit hoe seksspambots worden aangestuurd en waarom het zo moeilijk is om dit probleem aan te pakken:

Volgens Benji duurt het steeds langer voordat de nepaccounts, die adverteren voor sekssites, worden verwijderd. "Als je een bot aangeeft, krijg je nu deze standaard reactie van Instagram: we hebben hier minder medewerkers voor beschikbaar vanwege covid-19."

Dit zorgt voor extra motivatie bij de Instagrammer. Want hij vindt het idioot dat er aan de lopende band seksadvertenties worden geplaatst op een platform waarop veel kinderen actief zijn. "Ik krijg ook veel berichten van kinderen en ouders die zich afvragen hoe dit mogelijk is."

'Dit mag niet bij kinderen terechtkomen'

Door te modereren kun je de nepreacties verwijderen. Maar elke minuut dat zo'n reactie online staat, is een minderjarige potentieel een paar klikken verwijderd van het zien van porno.

"Je wilt er als ouder op kunnen vertrouwen dat dit niet bij jonge kinderen terechtkomt", zegt CDA-Kamerlid Harry van der Molen. "Maar in Nederland is er geen instantie die hierover gaat. Google en Facebook zitten in Ierland, dus wet- en regelgeving daar bepaalt hoe we hier in Europa tegen op kunnen treden."

Facebook (het moederbedrijf van Instagram) laat in een reactie weten dat de aanpak van het probleem constant wordt verbeterd. Met geautomatiseerde programma's wordt ongepaste content opgespoord en verwijderd. Desondanks lijkt het vechten tegen de bierkaai.

Er zijn naar schatting 150 miljoen nepaccounts op Instagram, bleek uit een onderzoek van 2019. Ter vergelijking: er zijn ruim een miljard actieve gebruikers.

Het gebeurt niet alleen op Instagram, maar ook op YouTube, Facebook en Twitter. De techplatforms zeggen dat ze er alles aan doen om seksspambots zo snel mogelijk te verwijderen. YouTube wijst ook op de mogelijkheid van kanaal-beheerders om in te stellen dat reacties die er verdacht uitzien 'in de wacht' komen, zodat die gemodereerd kunnen worden.

Maar het blijft een kat-en-muisspel, zegt ethisch hacker Sijmen Ruwhof. "Elke maatregel wordt weer omzeild."

Nederlandse Influencers en youtubers ergeren zich rot aan de bots, blijkt uit een rondgang van het Jeugdjournaal. "En blokkeren heeft niet veel nut, want dan maken ze toch weer een nieuw account aan", zegt youtuber Hanwe (428.000 volgers op Instagram) glimlachend. "Dus het enige wat ik doe is de comment verwijderen."

'Alleen als Instagram niet anders kan

Benji ziet in dat het voor socialmediaplatforms een enorme opgave is om het probleem van spambots aan te pakken. Toch heeft hij ook het idee dat bijvoorbeeld Instagram niet het maximale doet. "Het platform heeft ook baat bij al het extra online verkeer dat het genereert en haalt alleen iets offline als er zo veel klachten zijn dat het niets anders kan."

Na anderhalf jaar heeft de 18-jarige Benji honderdduizenden volgers gekregen. Verdient hij daar ook geld mee? "Af en toe plaats ik een advertentie van een sponsor zodat ik een extra zakcentje verdien. Maar ik post er niet veel, want dat vinden mijn volgers niet leuk."

Bekijk hier de volledige Uitgezocht-aflevering van het NOS Jeugdjournaal over spambots op Instagram en YouTube: