Brazilianen protesteren ondanks de pandemie, voor én tegen Bolsonaro

• Marc Bessems

  correspondent Latijns-Amerika

"Ik sta honderd procent achter president Bolsonaro", verklaart David Alexander Silva Ramos, leider van het 'Conservatief Front São Paulo', een rechtse actiegroep. Hij kampeert al weken in een parkje tegenover het deelstaatparlement van São Paulo.

Een grote poster van Bolsonaro siert de toegang tot de plek waar de actievoerders hun tentjes hebben opgeslagen. 'Weg met Doria' staat op spandoeken. Gouverneur João Doria van São Paulo, de belangrijkste deelstaat van het land, voerde eind maart quarantainemaatregelen in. Tot grote ergernis van Bolsonaro. Die vergeleek het virus met "een griepje" en verzet zich tegen de coronamaatregelen in de deelstaten.

"Ik geloof wel dat een gevaarlijk virus is", zegt David. "Mensen in risicogroepen moeten thuisblijven. Voor gezonde mensen is corona volgens mij niet zo gevaarlijk." Hij friemelt aan zijn mondkapje. Terwijl wetenschappers van de Universiteit van São Paulo denken dat het werkelijke aantal besmettingen in Brazilië wel eens twaalf keer hoger zou kunnen zijn dan officieel geregistreerd, gaat David er juist van uit dat het dodental enorm is opgeblazen. "Alle onduidelijke sterfgevallen worden meteen aan het coronavirus toegeschreven", beweert hij.

Correspondent Marc Bessems ging langs bij een demonstratie vóór de president:

Langzaam verzamelen zich een stuk of dertig geestverwanten in het tentenkamp. Ze komen uit het binnenland van São Paulo. Gekleed in de nationale kleuren groen en geel, werken ze snel een broodje naar binnen. Ze willen zich zo snel mogelijk aansluiten bij de carreata, de optocht van auto's van Bolsonaro-aanhangers, die al toeterend door de stad rijdt.

"Het is een goede manier om tijdens de quarantaine toch te demonstreren", zegt David. Hij vouwt zijn vingers in de vorm van een pistool, het handgebaar van Bolsonaro, en roept uit het raampje. "Weg met de gouverneur, leve de president!"

Weerzinwekkend

Sinds het begin van de pandemie zit Bolsonaro in de problemen. Hij heeft ruzie met gouverneurs, het Congres en het Hooggerechtshof. De populariteit van de president daalde flink. Maar volgens de peilingen kan hij nog steeds rekenen op de steun van ongeveer dertig procent van de Brazilianen.

Op de Avenida Paulista, het hart van de stad, verzamelen de aanhangers van de president zich. Een groep van zo'n 200 mensen applaudisseert voor elke auto met een vlag. Niemand houdt anderhalve meter afstand, lang niet iedereen draagt mondkapjes.

"Het is weerzinwekkend", zegt Felipe Spencer 's avonds. De kunstenaar en actievoerder is boos op de betogers en hun president. "Ze zijn niet beschaafd. Die mensen willen dat we allemaal de straat op gaan, ze strijden vóór covid-19."

Felipe, beter bekend als VJ Spencer, protesteert vanuit huis tegen president Bolsonaro. Hij projecteert leuzen en beelden op een gigantische gevel tegenover zijn huis. "We schreeuwen op de muur wat we op straat niet zeggen kunnen", legt hij uit.

VJ Spencer is een van de mensen achter @projetemos. Via social media verspreiden ze handleidingen, teksten en animaties tegen Bolsonaro. "We maken ook informatieve teksten. Dat je je handen moet wassen bijvoorbeeld. Het is toch belachelijk dat ik dat moet doen?"

Eigenlijk zoude regering dat moeten doen. "Maar onze president denkt dat hij het beter weet dan artsen. Die gast maakt ons land kapot. In alle opzichten: cultureel, bestuurlijk, ideologisch. Ik word er misselijk van."

Ook Mariana Moura gebruikt haar projector om te protesteren. Ze is grafisch ontwerpster en maakte een serie politieke animaties. "We zetten ze op Instagram zodat mensen ze kunnen downloaden en kunnen gebruiken. Op de blinde muur tegenover haar balkon blaast een karikatuur van Bolsonaro zich op tot een ballonnetje, en vliegt weg.

"Nu de straat op gaan om te protesteren, middenin een pandemie, dat vind ik super onverantwoord", zegt ze. "Dus doen we wat wél kan. We schreeuwen uit het raam, slaan op potten- en pannen en we projecteren. Op dit moment is dat alles wat we kunnen doen. Mariana staat te popelen om de straat op te gaan, om te demonstreren tegen Bolsonaro. Maar zolang de quarantaine duurt, blijft ze thuis.

En dus blijft de straat, in ieder geval voorlopig, van David en de andere aanhangers van Bolsonaro.