Gaten in beveiliging Schiphol: personeel ingezet voor cocaïnesmokkel
Drugscriminelen bedreigen de veiligheid van werknemers en de luchtvaart op Schiphol. Door gebrekkige controle kunnen ze bij vliegtuigen, bagage en luchtvracht komen om daar cocaïne uit te halen.
Dat staat in een rapport over georganiseerde misdaad op en rond Schiphol dat vanmiddag is gepubliceerd. Het onderzoek door Bureau Beke is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Haarlemmermeer. De onderzoekers baseren zich onder meer op vertrouwelijke opsporingsdossiers, gesprekken met organisaties die op Schiphol werken en eigen observaties.
Criminelen rekruteren volgens het rapport medewerkers met een pas voor Schiphol, om zo toegang te krijgen tot afgeschermde en beveiligde delen van de luchthaven. Schoonmakers, cateraars, bagagemedewerkers en onderhoudsmonteurs worden ingezet om drugs weg te sluizen, al blijft de mate waarin dat gebeurt onduidelijk.
Soms wordt personeel op Schiphol onder druk gezet om mee te werken of de andere kant op te kijken, zoals op de bagageafdelingen. "Op de werkvloer wordt een zwijgcode gehandhaafd, zo nodig met harde hand door pesten, intimidatie en geweld", aldus het rapport.
Drugs worden op de meest uiteenlopende plekken gevonden:
In totaal hebben 57.000 mensen een 'Schipholpas', van wie er 2300 in beveiligd gebied kunnen komen zoals de bagagekelders. Deze werknemers zijn voor criminelen interessant, omdat ze zonder op te vallen de luchthaven in en uit kunnen. Ze weten ook hoe de beveiliging, douane en marechaussee werken.
"Criminelen sturen van buitenaf geïnfiltreerde Schipholpashouders aan", schrijven de onderzoekers. De medewerkers krijgen te horen uit welke containers of bagage ze drugs moeten halen. Het gaat vooral om het binnenhalen van cocaïne, maar er zijn ook voorbeelden dat Schiphol wordt gebruikt voor de uitvoer van xtc en wiet.
Hoeveel medewerkers crimineel actief zijn, is niet bekend. Wel zijn de onderzoekers ervan overtuigd dat het gaat om "uiteenlopende functies, processen en locaties". Soms loopt iemand tegen de lamp, maar dat heeft nauwelijks effect. De werknemers zijn vervangbaar; er zijn regelaars en uitvoerders genoeg.
Prominente mollen
Harde bewijzen zijn er niet, maar ingewijden vermoeden in het rapport dat zich onder het personeel een paar prominente 'mollen' bevinden. "Ze komen niet als verdachte in beeld, maar vervullen belangrijke criminele functies door toezicht, informatieverstrekking, operationele aansturing of ronselpraktijken."
Bedrijven op en rond Schiphol fungeren mogelijk als dekmantel voor drugscriminelen, waarschuwen de onderzoekers. Volgens hen zijn vele tientallen miljoenen euro's aan verdachte transacties een belangrijk signaal dat er iets mis kan zijn. Er zijn vermoedens dat criminelen zich op de luchthaven vestigen om drugs te kunnen smokkelen.
Schiphol-Oost: blinde vlek
Het is een koud kunstje om de drugs van Schiphol te krijgen, stellen de onderzoekers. De beveiliging is gericht op mensen die het vliegveld op willen, terwijl personeel en verkeer dat Schiphol verlaat nauwelijks wordt gecontroleerd.
Werknemers met een toegangspas kunnen ongestoord naar buiten wandelen met drugs in hun rugzak of onder hun kleren.
Op Schiphol-Oost, waar veel hangars zijn, is ook de toegangscontrole gebrekkig. Het gebied wordt getypeerd als een "grote blinde vlek".
Topprioriteit
Naast de slechte controle zijn er volgens de onderzoekers nog meer beveiligingsproblemen. Zo kunnen mensen met een toegangspas ook buiten werktijd de luchthaven in en uit. Er wordt niet live bijgehouden of ze de pas op onlogische tijden of plekken gebruiken. Mensen die niet meer op Schiphol werken, hebben soms toch nog een werkende toegangspas.
De onderzoekers bepleiten meer aandacht voor het bestrijden van de misdaad op Schiphol. Het zou 'topprioriteit' moeten zijn, vinden ze. Ze benadrukken dat de veiligheid van Schipholpashouders moet verbeteren en dat extra gelet moet worden op bagagemedewerkers, schoonmakers en cateraars. De onderzoekers pleiten ervoor om personeel weerbaarder te maken tegen criminelen en bewust te maken dat ze verdachte zaken moeten melden.
Schiphol zegt blij te zijn met de aandacht van de overheid voor 'ondermijning'. "Op basis van de aanbevelingen en adviezen gaan we kijken hoe we samen met de andere partijen op Schiphol kunnen bijdragen aan een nog betere aanpak daarvan", zegt een woordvoerder. Verder gaat de luchthaven niet in op het rapport.
Personeel gewaarschuwd
Burgemeester Marianne Schuurmans van Haarlemmermeer is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid op Schiphol. "Dit is een belangrijk knooppunt, dus ik ben niet verbaasd dat Schiphol het doelwit is van criminelen. Ik heb wel gezien dat we beter moeten samenwerken om een aantal zwakheden op te lossen."
Het onderzoek geeft volgens haar inzicht in wat er mogelijk aan criminaliteit plaatsvindt op de luchthaven. "Dit rapport laat zien dat ondermijning in Nederland een probleem is. Het speelt in het zuiden, in de havens en hier."
Schuurmans zegt dat personeel op Schiphol inmiddels gewaarschuwd wordt om niet in zee te gaan met criminelen. Ook zal worden gekeken met bedrijven hoe werknemers beter gecontroleerd kunnen worden. De marechaussee houdt volgens de burgemeester al meer toezicht op Schiphol-Oost.
