Rechten van verdachten onder druk door corona, zeggen advocaten
De rechten van verdachten komen op het politiebureau in het geding, waarschuwt de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) in een brief aan de politie. Volgens de advocaten is het in veel politiebureaus onmogelijk om genoeg afstand te bewaren met de verdachte.
Voordat een verdachte verhoord wordt door de politie, heeft diegene de mogelijkheid om met zijn advocaat te spreken. Maar doordat afstand bewaren moeilijk is, is het recht op rechtsbijstand moeilijk te waarborgen, zegt Jeroen Soeteman, voorzitter van de NVSA. Volgens de vereniging is dat bij de helft van de politiebureaus het geval, bevestigt de NVSA na een artikel in Trouw.
"Stel je voor: zo'n spreekruimte is klein, een ruimte van 2,5 bij 2,5 meter met tafels en stoelen", zegt Soeteman. "De verdachte is net gearresteerd en je hebt een halfuur de tijd om te praten. Dat is niet lang, die tijd wil je besteden aan de zaak, en niet aan diegene zijn gezondheid en de afstand."
Plexiglas
Volgens de advocaten hangt er in de verhoorruimtes regelmatig wel een stuk plexiglas tussen de politie en de verdachte, maar niet tussen de verdachte en de advocaat. Daardoor worden de gesprekken tussen de advocaten en hun cliënten in veel gevallen een afweging tussen gezondheid en het recht op rechtsbijstand, zegt de NVSA.
Strafrechtadvocaat Tjalling van der Groot ziet dat het bij veel politiebureaus goed gaat, maar dat de afstand bij veel andere bureaus niet te bewaren valt. "Voor mij is de keus snel gemaakt: ik ga erbij zitten. Maar dan heb je dus wel een niet-wenselijke afstand met je cliënt."
Ook zijn collega Patrick van der Meij merkt dat anderhalve meter afstand houden vaak niet te doen is. "Het is redelijk dramatisch gesteld", zegt hij. "Je zit in een heel klein hokje met iemand die je nog nooit eerder gezien hebt. En dan breng je jezelf in gevaar, want je wil toch je werk doen."
Digitale bijstand
De politie erkent dat het verhoor van verdachten door de coronacrisis beperkingen met zich meebrengt. "Die beperking geldt vaker bij kleinere zaken, zoals winkeldiefstallen, die op lokale politiebureaus worden afgehandeld waar de verhoorkamers niet altijd ruim genoeg zijn om anderhalve meter afstand te houden", zegt een woordvoerder.
Volgens de politie is de afgelopen weken gewerkt aan mogelijkheden voor advocaten om telefonisch of digitaal bijstand te verlenen. "Ook zijn er schermen van plexiglas aangeschaft om te zorgen dat ook verhoor in kleinere ruimtes mogelijk is. En het gebeurt ook dat we een verdachte bij de uitnodiging voor een verhoor al adviseren om met een advocaat de mogelijkheden voor bijstand in deze tijd door te spreken."
Muren doorbreken
De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten vindt dat de politie meer plexiglas moet ophangen, of grotere ruimtes op het bureau beschikbaar moet stellen. "Desnoods moeten er muren doorgebroken worden, want dit is onwerkbaar", zegt Soeteman. "En als er één stuk plexiglas kan worden opgehangen, dan kunnen er ook twee komen."
Vaak wordt door de politie geadviseerd om de gesprekken telefonisch te doen, zegt de NVSA. Maar ook dat is onwerkbaar, aldus de advocaten. "Je moet je voorstellen dat een verdachte soms voor de eerste keer wordt gearresteerd, die heeft zijn advocaat nog nooit eerder gezien", zegt Soeteman. "Dat eerste vertrouwen krijg je niet aan de telefoon."
