Niet alle bedrijven overleven de coronacrisis, ondanks alle steun en hulp

• 

  André Meinema

  Verslaggever economie

"Komt iedereen door de crisis? Nee." Voorzitter Chris Buijink van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) windt er geen doekjes om. Ondanks alle steunmaatregelen en hulplijnen van overheid en banken gaat de crisis bedrijven raken. Het aantal faillissementen zal toenemen en banken veel werk bezorgen op de afdeling Bijzonder Beheer, de 'ziekenboeg'.

Volgens Kirsten Konst, directeur zakelijke dienstverlening van de Rabobank, is in korte tijd heel veel gebeurd. "Tot nu toe zijn zo'n 100.000 klein-zakelijke ondernemers geholpen met uitstel van kredietaflossingen. Hier is 2,5 miljard euro mee gemoeid. Bedrijven zijn geholpen met extra kredieten, tot nu toe voor in totaal 5,4 miljard euro."

In een paar weken tijd zijn talloze regelingen opgetuigd door overheid en banken om de crisis op te vangen, bedrijven te behoeden voor een faillissement, banen te behouden en te zorgen dat de economie straks weer zo goed mogelijk kan opstarten. Verenigingen en stichtingen kunnen inmiddels ook aankloppen.

Banken zeggen zo snel mogelijk te werken en zoveel mogelijk te doen, maar kunnen niet alles. Konst geeft het voorbeeld van een restauranthouder in Zuid-Holland die 70 tot 80 procent van zijn jaaromzet kwijtraakt. De voorraden zijn verkocht, de lonen veiliggesteld dankzij de NOW-regeling en belastingbetaling uitgesteld. Hij vraagt toch 30.000 euro krediet. Het businessplan is goed en hij kan het krediet terugbetalen, want er is een goed terugbetalingsperspectief. Binnen een week staat het geld op zijn rekening.

Voor een schoenenwinkel elders werkt het niet. De winkel kampt al een tijd met dalende omzet, onder meer door de concurrentie van webwinkels. De hardwerkende ondernemer houdt er jaarlijks een inkomen van 15.000 euro aan over. "Deze klant haalt het sowieso niet, coronacrisis of niet. De zaak is niet gezond, er is geen terugbetalingscapaciteit en dus is zijn kredietvraag afgewezen."

Volgens bankenvoorman Chris Buijink zetten de banken vol in. "Ruimhartig en verstandig, met oog voor de zorgplicht van banken en voor wat goed en verstandig is voor klanten." De uitgestelde rekeningen moeten uiteindelijk wel betaald worden, en de extra kredieten moeten worden terugbetaald en afgelost.

'Ik heb geld nodig'

Ondernemers vragen niet naar bepaalde financiële producten of diensten, maar willen gewoon geld. "Ze zeggen gewoon: 'Ik heb geld nodig, wat is het beste?'", vertelt Kirsten Konst van de Rabobank. Het feit dat de overheid kredietgaranties geeft, dus borg staat, helpt ook niet elke klant. Er dient terugbetalingsperspectief te zijn anders is het gewoon niet verantwoord, zegt Annemein Kolk, directeur zakelijke dienstverlening van ING.

Al doende ontdekken banken wel dat kredietprocessen sneller, korter en eenvoudiger moeten. "Veel kleine ondernemers, vaak zonder kredietlijnen, schrikken van termen als 'liquiditeitsprognose'. De aanvragen moeten nog digitaler, met een paar kerncijfers, zodat er wel iets van een toets kan plaatsvinden", aldus Konst.

Strafbank

De regel dat verleende kredieten na twee jaar terugbetaald moeten worden is versoepeld en verlengd naar vier jaar. Dat geeft bedrijven meer lucht en ruimte.

"Fijn!", zegt Rob Baan. Hij is ondernemer in de tuinbouw. Zijn bedrijf Koppert Cress, met een jaaromzet van 40 miljoen euro, verbouwt groentekiemen voor de horeca. Voor de coronacrisis leverde hij aan 70.000 restaurants in binnen en buitenland, maar de markt is volledig ingestort. "Alle restaurants zijn dicht, ik heb geen afzet meer, meer dan 90 procent van de business is weg."

Baan heeft uitstel gevraagd voor belastingbetalingen en aflossingen. De 300 personeelsleden worden doorbetaald dankzij de NOW-regeling, Toch redt hij het niet zonder extra leningen van de bank, maar de bank doet volgens hem moeilijk. "Ik heb altijd mijn rekeningen betaald, en nu beginnen ze over de afdeling Bijzonder Beheer! Dat is de strafbank van de bank, dat kan niet!"

De leningen en uitgestelde betalingen stapelen zich wel op, realiseert hij zich. "In 2021 komt een tsunami van leningen op mij af en ik weet niet hoe ik die dan terug moet betalen. Dan draait de economie nog niet." Aan stoppen wil hij niet denken. Als de leningen zouden kunnen worden uitgesmeerd over zes of zeven jaar, dan komt het helemaal goed, zegt Baan. "Dit is een heel goed bedrijf. Wij gaan dat terugbetalen, dat beloof ik!"