Duitsland aan het mondkapje: 'Er heerst hier prachtige discipline'
Wel of geen verplichte mondkapjes? Ook in Duitsland speelt die discussie al een tijdje. Het advies van de regering was: geen plicht, maar een dringende aanbeveling voor het gebruik van mondkapjes in het OV en in de winkel.
De deelstaten besloten anders: één voor één kondigden zij de afgelopen dagen aan wél voor verplichte mond- en neusbedekking te gaan. Vanaf volgende week geldt die verplichting in het OV in het hele land en in de meeste deelstaten ook voor winkels.
De Oost-Duitse stad Jena was 6 april de eerste stad die een plicht invoerde. In het openbaar vervoer, winkels en in sommige gevallen op de werkplek. Burgemeester Thomas Nitzsche vond het nodig: "Jena is een internationale stad. Er is veel reisverkeer in en uit de stad. We zagen dat het aantal besmettingen explosief toenam, dus vond ik het tijd voor strenge maatregelen, ook voor een mondkapjesplicht".
Op dat moment werd op landelijk niveau volop gediscussieerd over het nut van mondkapjes. Merkels positie ten opzichte van de gezichtsbedekking is de laatste maanden nogal veranderd. Begin april zei de bondskanselier nog dat ze mondkapjes geen goed idee vond, omdat dragers er onvoorzichtiger door zouden worden. Bij verkeerd gebruik kan het masker volgens Merkel bovendien zelf een virusbrandhaard worden.
Intussen is het regeringsstandpunt aangepast. Mondkapjes kunnen helpen de verspreiding van het virus in te dammen, luidt nu het officiële standpunt van de regering en het RKI, het Duitse RIVM. Volgens insiders is Merkel nog steeds geen fan, maar de druk vanuit de deelstaten zou te groot zijn geworden.
Die zien de mondkapjesplicht als een manier om versoepelingen door te kunnen voeren. "Het is een kleine beperking in ruil voor meer vrijheid", zegt minister-president Manuela Schwesig van de deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren tegen Bild Zeitung.
Ook in Jena zijn ze positief. Niet in de laatste plaats omdat er in de laatste twee weken maar één nieuwe coronabesmetting is bijgekomen. "Maar dat komt heus niet alléén door de mondkapjes, hoor", haast burgemeester Nitzsche zich te zeggen. "Het is een combinatie van alles", denkt hij.
In Jena waren ze op meerdere vlakken sneller en strenger met coronamaatregelen, zegt hij. Zo stelde de stad al vroeg een lijst op met risicogebieden die strenger was dan die van het RKI. Iedereen die uit die gebieden terugkwam moest twee weken in quarantaine. Ook werd het voor mensen met symptomen verboden om te gaan werken. "De mondkapjes zijn de laatste bouwsteen."
Hoe reageren de inwoners van Jena?
Volgens de burgemeester is de acceptatie groot. Er is nog geen enkele boete, die 50 euro bedraagt, uitgedeeld voor het niet dragen van een mondkapje. Deze geluiden hoor je ook, als je in de supermarkt een kleine steekproef doet: "Er heerst hier een prachtige discipline en orde", zegt een oudere mevrouw in de supermarkt: "Iedereen helpt graag mee".
Supermarkteigenaar Peter Jakobi bevestigt: "99,9 procent van de mensen houdt zich eraan. Soms zijn er klanten die hebben het niet meegekregen of die zeggen: ik weet niet hoe ik eraan moet komen. Die geven we er één uit onze eigen voorraad."
De burgemeester benadrukt dat de maskers die door de inwoners worden gedragen, niet dezelfde zijn als in de zorg worden gebruikt. De stad begon een campagne 'naai uw eigen masker'. Daar hebben heel veel mensen gehoor aan gegeven.
Ook het theater in Jena. In het naaiatelier worden geen kostuums meer gemaakt. Stofrestjes worden omgetoverd tot stoffen maskers. "We hebben alle medewerkers van het theater van maskers voorzien en een hele lading naar een vluchtelingenopvang gestuurd", zegt tailleur Susanne Marks. Ze heeft in de laatste weken meer dan 200 maskers gemaakt. Intussen zoekt ze alweer naar andere projecten. "Ik geloof dat iedereen in Jena wel is voorzien."