Belgen vinden Nederlandse corona-aanpak laks, maar cijfers zijn niet beter
Ook vandaag houden de Belgische autoriteiten weer grenscontroles om Nederlanders te stoppen die zonder goede reden hun land in willen. Dat doen zij vanuit de gedachte dat de coronamaatregelen bij de noorderburen niet streng genoeg zijn en dat Nederlanders het virus dus verder dreigen te verspreiden.
"Gevaarlijk", zei de Belgische minister van Volksgezondheid over het Nederlandse beleid, toen premier Rutte over het belang van het opbouwen van "groepsimmuniteit" had gesproken. "Het baart me zorgen dat Nederland en Groot-Brittannië zo dichtbij zijn."
Maar is het wel zo dat de Belgen meer grip hebben op het virus? Een vergelijking van de cijfers in samenwerking met de Belgische publieke omroep VRT wijst daar niet op. Voor zover er een verschil is, is het eerder zo dat het aantal nieuwe ziekenhuisopnames in Nederland nog iets sneller daalt dan in België.
Zelfde trend
Vooropgesteld: de cijfers zijn lastig te vergelijken omdat er verschillende zaken in worden meegeteld. Zo worden in Nederland alleen doden meegeteld die positief zijn getest op corona. En dat testen gebeurt hier slechts beperkt.
Ziekenhuisopnames zijn daarom beter met elkaar te vergelijken, omdat in beide landen nagenoeg alle ziekenhuisopnames van coronapatiënten worden geregistreerd. Op dat punt is de trend in beide landen grofweg dezelfde: tot begin april steeg het aantal ziekenhuisopnames naar meer dan 500 per dag, sindsdien neemt het af.
Bedenk bij de cijfers dat België 11,5 miljoen inwoners heeft en Nederland 17,3 miljoen. Hoe komt het dat de Belgische cijfers niet beter zijn, ondanks de strengere maatregelen?
"Ik speculeer nu, maar het zou ermee te kunnen hebben dat de verspreiding in het virus in Nederland niet heel homogeen was", zegt de Belgische viroloog Steven van Gucht van Sciensano, de Belgische tegenhanger van het RIVM.
Van Gucht bedoelt: Nederland kende begin maart een grote uitbraak in Limburg en vooral Noord-Brabant, terwijl het noorden geruime tijd vrijwel coronavrij bleef. Omdat in het hele land vervolgens maatregelen werden genomen, werd een virushaard in provincies als Groningen, Friesland en Drenthe voorkomen. Terwijl in België de verspreiding meer door het hele land was, waardoor de piek hoger was en de 'afbouw' ook geleidelijker gaat.
Maar voor een echt overtuigende verklaring is het volgens hem nog te vroeg. "Het is verleidelijk om nu vergelijkingen te maken, maar eigenlijk kunnen we daar nu nog heel weinig zinnige dingen over zeggen", aldus Van Gucht.
Maatregelen vergelijkbaar
Volgens hoogleraar Eric van Gorp, viroloog, infectioloog en internist van het Erasmus MC, is het ook nog maar de vraag of de Belgische regels in de praktijk werkelijk zoveel strikter zijn. Het verschil zit 'm concreet in vijf maatregelen, waarvan de sluiting van de Belgische grenzen voor niet-essentiële verplaatsingen en het gebod dat Belgen alleen nog naar buiten mogen bij dringende zaken de voornaamste zijn.
Dat zijn de verschillen op papier. Maar het allerbelangrijkste is, benadrukt Van Gorp, dat het publiek zich daadwerkelijk aan de maatregelen houdt, met name aan de voorschriften om 1,5 meter afstand te houden en geregeld de handen te wassen. "En wanneer houd je je daaraan? Als er draagvlak is, als je de maatregelen als bevolking goed kunt volgen."
"Daarbij speelt de cultuur van een land een doorslaggevende rol. Bij ons werkt het goed om een beroep te doen op de individuele en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Andere landen zijn meer van de regels van bovenaf. Waar je ook voor kiest, het beleid moet passen bij jouw specifieke land. Je hebt een bepaald saamhorigheidsgevoel nodig, een gemeenschappelijk doel om effectief te zijn in de bestrijding van dit virus."