Kledingketens blazen bestellingen af, oproep om solidair te zijn

De lege Nederlandse winkelstraten hebben wereldwijde gevolgen voor de kledingindustrie. Fabrieken in kleding producerende landen staan stil, enkele kledingmerken komen de contracten met hun fabrieken niet na.

Organisaties als de Schone Kleren Campagne, Fair Wear en Modint roepen op tot internationale solidariteit en spreken zich uit tegen merken die orders annuleren: "We moeten niet de problemen van hier op de borden van productielanden schuiven."

De belangrijkste oorzaak voor dit probleem is dat er veel minder kleren worden gekocht. InRetail, de branchevereniging van non-food retailers, meldt dat op 29 maart twee derde van hun leden de omzet al tussen de 70 en 100 procent had zien dalen. "De winkelervaring is momenteel heel anders en daarbij hebben mensen financiële zorgen, waardoor ze minder kleren kopen. Dat doet onze branche pijn", zegt een woordvoerder.

De onlineverkoop van kleren neemt de afgelopen jaren gestaag toe, maar volgens Wijnand Jongen van Thuiswinkel.org is de groei nu aan het afvlakken: "De verkoop van vervangingsproducten als sokken en onderbroeken gaat gewoon door, de verkoop van sportkleren neemt zelfs toe. Maar in overige kleren merken we een dip."

Verstoorde keten

De afname in de vraag naar kleding verstoort de internationale kledingketen, zegt Wyger Wentholt van de Schone Kleren Campagne. "In december stopte de toelevering van grondstoffen uit China, waardoor de keten al verstoord raakte. En sinds maart ligt de vraag van merken voor nieuwe orders stil." Dit leidt er dus toe dat sommige merken hun bestellingen afblazen, soms zelfs orders die al klaar waren.

Dit heeft catastrofale gevolgen voor kleding producerende landen, melden de Schone Kleren Campagne en Fair Wear. Zo is kleding in Bangladesh goed voor 84 procent van de totale export. De BGMEA, de Bengaalse organisatie die zich hiermee bezighoudt, stelt dat er al voor ruim 3 miljard dollar aan orders is gecanceld, wat effect heeft op 2,2 miljoen werknemers.

Wentholt: "Deze fabrieksarbeiders hebben geen inkomen en geen sociaal vangnet. Grote merken hebben veel macht en denken dat ze zonder gevolgen hun contract niet kunnen nakomen."

Han Bekke van Modint, een netwerk van fabrikanten, importeurs en groothandelaren in kleding, sluit zich hierbij aan. Ook hij maakt zich zorgen om productielanden en erkent tegelijkertijd dat de branche in Nederland met de rug tegen de muur staat.

"Maar we moeten niet de problemen van hier op de borden van productielanden schuiven." Bekke hoopt dat merken en kledingwinkels hun verantwoordelijkheid nemen en solidair zijn met hun fabrieken in landen als Bangladesh, India en Vietnam. Ook om ervoor te zorgen dat als mensen weer kleding gaan kopen, er niet te veel schade is aangericht aan de productiekant.

Ontberingen

C&A, een van oorsprong Nederlands bedrijf, heeft zijn contracten met fabrieken opgezegd en wil niet betalen voor al geproduceerde orders, staat in een rapport van de ngo Center for Global Workers' Rights. Volgens website Quartz heeft de modeketen voor 166 miljoen euro aan orders afgezegd in Bangladesh.

C&A stelt in een reactie dat het door het coronavirus 1400 winkels in Europa heeft moeten sluiten en de onlineverkoop dat verlies niet kan goedmaken. "We richten ons op het behouden van liquiditeit, terwijl we onze verantwoordelijkheid jegens onze medewerkers en leveranciers nakomen. We onderbreken momenteel de bestelling van nieuwe producten. We betreuren de ontberingen die dit in veel delen van onze toeleveringsketen veroorzaakt."

Uitverkoop uitstellen

Grote merken als H&M en Inditex (Zara) hebben bekendgemaakt dat ze voor orders gaan betalen die nog in productie zijn of al klaar waren. Volgens Fair Wear houden de 140 merken die bij hen zijn aangesloten zich in het algemeen aan hun contracten. "Merken laten zich elk jaar door ons controleren en daar rapporteren we publiekelijk over. We zien dat onze merken enorm worstelen, maar desondanks hun fabrieken proberen te steunen. Dat klinkt misschien logisch, maar dat is het voor veel merken niet."

Volgens Bekke van Modint kan ook de Nederlandse overheid een belangrijke rol spelen. "Wij proberen nu de liquiditeit overeind te houden om de keten niet stil te leggen, hier zou de overheid mee kunnen helpen. Ook met onze internationale organisatie IAF proberen we universele solidariteit te bevorderen. We hebben hier gesprekken over met de IMF en de Wereldbank."

Minister Wiebes en staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken zijn aan het kijken of de uitverkoop van kleding in Nederland in ieder geval tot 1 juli kan worden uitgesteld. Op deze manier hoopt de regering kleine winkeliers te steunen.