De NOS blikt vanmiddag terug op EK '92: 'Wat een tempo, nooit meer gezien'

• Jesse Wieten

  redacteur NOS Sport

"Echt waar? Geweldig! Zó leuk", zegt Bryan Roy over de telefoon als hij hoort dat de NOS zondagmiddag terugblikt op het EK van 1992. "Ik kijk bijna geen tv meer, maar dit wil ik niet missen."

Voor de toen 22-jarige linksbuiten Roy was het EK van 1992 zijn tweede grote toernooi. Op het WK van 1990 had hij geen minuut gespeeld, maar op het EK in Zweden was hij na een sterke voorbereiding met goals tegen Frankrijk en Wales basisspeler.

Met onder anderen Dennis Bergkamp en Frank de Boer vormde Roy de nieuwe generatie in de selectie van Oranje. Generatiegenoot Richard Witschge miste het toernooi door een blessure en was vervangen door broer Rob.

Verder bestond het elftal vooral uit de kampioenen van 1988, met Marco van Basten, Ruud Gullit, Frank Rijkaard en Ronald Koeman. "Van Basten was nooit zo goed als toen", herinnert Roy zich. "Hij was van een andere planeet."

"Maar ook Gullit, Rijkaard en Koeman waren zó goed", zegt Roy. "De energie en het niveau op de training waren ongekend. Echt een genot. Niet normaal, wat een tempo. Ik had dat nog nooit meegemaakt en heb het daarna ook nooit meer gezien."

"Hoe mooi is dat?!", gaat Roy verder. "Dat je als jonge speler met de beste spelers van de wereld op het veld staat, jouw landgenoten. Heel eervol. Ik keek tegen die mannen op. Ik was achttien toen ze Europees kampioen werden."

Na het onder Leo Beenhakker mislukte WK van 1990 was Rinus Michels, de coach van 1988, teruggekeerd aan het roer van Oranje. Het EK in Zweden zou zijn laatste kunstje zijn. Het ontzag van Roy voor Michels was groot.

"Michels is zo streng, dat dacht ik. Een hork. Ik was eerst een beetje bang voor hem", zegt Roy. "Maar hij bleek zo'n lieve man. Ook in zijn manier van coachen. Zo ken je hem eigenlijk niet. Ik kijk met veel plezier op hem terug."

Roy herinnert zich een vermakelijk incident met de oefenmeester. "Op een gegeven moment zitten we na de training op het veld voor een bespreking. Michels zit op een bal", weet Roy nog. "De trainingen waren best zwaar voor me en ik was in slaap gevallen. Toen tikte hij me aan: 'Hé Garfield! Word wakker!' Iedereen huilen van het lachen natuurlijk."

Eeuwige rivalen

Na de 1-0 overwinning op Schotland en het 0-0 gelijkspel tegen het GOS (Gemenebest van Onafhankelijke Staten, de voormalige Sovjet-Unie) speelde Nederland in de derde groepswedstrijd aartsrivaal Duitsland van de mat (3-1) en daarmee nam Oranje revanche voor de nederlaag op het WK van 1990.

"Een geweldige wedstrijd", weet Roy nog. "Een van de beste wedstrijden van Oranje ooit misschien wel. Vooraf werd het behoorlijk opgeklopt natuurlijk, Nederland-Duitsland, maar we lieten het zien."

Wie kon dit Oranje nog stoppen? Dat was de vraag na de glorieuze wedstrijd tegen Duitsland. Denemarken was het antwoord. Een team dat tien dagen voor het EK als vervanger van het verbannen Joegoslavië van de camping was geplukt. De latere Europees kampioen versloeg Nederland na het nemen van strafschoppen.

"De bal wilde er niet in", zegt Roy over die halve finale tegen de Denen die na negentig minuten reguliere speeltijd eindigde in een 2-2 gelijkspel. In de verlenging miste Roy een grote kans en in de noodzakelijke strafschoppenserie tekende uitgerekend Marco van Basten voor de enige misser.

"Die wedstrijd tegen Duitsland was fantastisch, maar de uitschakeling is me van dit toernooi toch het meeste bijgebleven", aldus Roy. "We hadden Europees kampioen moeten worden."

Gelukkig voor Roy gaat de meeste aandacht zondagmiddag bij de NOS uit naar de wedstrijd tegen Duitsland. Thuis op de bank in Amsterdam kunnen hij en heel Nederland nog eens nagenieten van zijn eigen verrichtingen en die van het mooie Oranje van 1992.