Daisy Mohr
Daisy Mohr
In het Midden-Oosten zijn er landen met opmerkelijk lage besmettingsaantallen. Neem Jemen, tot nu toe zijn daar nul coronabesmettingen vastgesteld. Ook in Syrië en Libië zijn de getallen opvallend laag. Hoe kan dat?
"Het transparant communiceren van slecht nieuws is geen optie voor veel Arabische landen", weet Mohanad Hage Ali van het Carnegie Middle East Center in Beiroet. "Ze proberen de grootte van het probleem te maskeren omdat ze gewend zijn alleen goed nieuws met hun bevolking te delen."
Volgens Hage Ali houden Arabische leiders er vooral van mensen te vertellen dat hun kwaliteit van leven verbetert, niet dat er nieuw gevaar dreigt. Dat ziet hij nu ook tijdens de coronacrisis. "We horen hen zeggen dat ze de zaak onder controle hebben, of dat ze het een stuk beter doen dan andere landen."
Het gebrek aan transparantie is volgens Hage Ali een gemene deler in de hele Arabische wereld. "Het is op dit moment zo goed als onmogelijk de daadwerkelijke aantallen te achterhalen in de verschillende landen in deze regio."
Longontsteking, geen corona
Ook gelimiteerde testcapaciteiten zijn een obstakel. Testkits arriveerden laat in veel landen en zijn er onvoldoende. In bijvoorbeeld Syrië, Libië en Jemen zijn tot nu toe slechts een honderdtal testen uitgevoerd en dan voornamelijk in de hoofdsteden.
"Dat betekent dat de aantallen alleen maar laag kúnnen zijn," zegt een inwoner van Cairo die anoniem wil blijven. "Ik weet zeker dat er hier veel meer besmettingen zijn. Er zijn talloze geruchten over ziekenhuizen die vol liggen. Vaak wordt als doodsoorzaak bijvoorbeeld longontsteking opgegeven in plaats van het coronavirus."
Ook inwoners van de Libische hoofdstad Tripoli maken zich zorgen. "Er zijn hier iets meer dan driehonderd mensen getest. Dat is natuurlijk veel te weinig. Hoe kunnen we op deze manier weten wat er werkelijk gaande is?" zegt een leraar in Tripoli, die ook liever zijn naam niet geeft. Hij vraagt zich af hoe patiënten straks opgevangen moeten worden. "Er is een tekort aan intensivecarebedden. Ik blijf de komende tijd maar liever thuis."
Bijzaak in plaats van hoofdzaak
Eerder deze week werd een van de belangrijkste ziekenhuizen voor coronapatiënten in Tripoli gebombardeerd. Hoewel door de secretaris generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, is opgeroepen tot een staakt-het-vuren om corona beter te kunnen bestrijden, is daar zeker niet in alle landen in deze regio gehoor aan gegeven.
Na jarenlange oorlog ligt in sommige Arabische landen de infrastructuur in puin, zijn ziekenhuizen en klinieken juist doelwit en zijn talloze artsen omgekomen of gevlucht. In dat soort landen lijkt corona momenteel voor velen meer bijzaak dan hoofdzaak.
Het is niet vreemd dat mensen huiverig zijn om openlijk over het aantal coronabesmettingen in hun land te praten. In Egypte werd een journaliste van de Britse krant The Guardian vorige maand het land uitgezet nadat ze een Canadese studie had geciteerd waarin gesuggereerd werd dat de Egyptische aantallen veel hoger moesten liggen, gekeken naar alle buitenlandse toeristen die thuiskwamen met het virus.
En persagentschap Reuters kreeg een hoge boete van de autoriteiten in Irak nadat medische bronnen geciteerd werden die aangaven dat de aantallen in Irak aanzienlijk hoger zijn. Ook Syrische journalisten kunnen over dit onderwerp maar beter niet speculeren.
Weinig reisverkeer naar landen als Syrië
In Syrië werden pas eind vorige maand de eerste besmettingsgevallen gemeld. Opmerkelijk, omdat alle aangrenzende landen al veel eerder met het virus te maken kregen. Zo kwamen Iraanse en Libanese strijders die meevochten aan het Syrische front geïnfecteerd thuis, net als religieuze pelgrims.
In de provincie Idlib in Noord Syrië zijn tot nu toe nog geen zeventig testen uitgevoerd. Of de negatieve uitslag van die testen ook echt betekent dat corona het gebied nog niet bereikt heeft kan niet met zekerheid worden vastgesteld.
"Anderzijds is het niet verwonderlijk dat een aantal door conflict en crises geteisterde landen lage aantallen rapporteren", meent Rick Brennan, de regionale directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie in Cairo. "Er is relatief weinig internationaal reisverkeer naar landen als Libië, Syrië en Jemen. Daarom is er minder kans dat het virus daar geïntroduceerd wordt."
Maar als corona ook daar toeslaat, ontstaat een groot probleem. "Deze landen hebben een bijzonder kwetsbare gezondheidssector en weinig capaciteit om het virus te signaleren. We doen er als Wereldgezondheidsorganisatie alles aan om ze te helpen."