Poolse Lagerhuis stemt voor verkiezing per post

Het Poolse Lagerhuis heeft een voorstel aangenomen om de kieswet aan te passen, zodat de presidentsverkiezingen van 10 mei per post kunnen plaatsvinden. Het idee voor zo'n 'postverkiezing' komt van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), die wil dat de verkiezingen, ondanks de coronacrisis, doorgaan. Hun kandidaat, de huidige president Andrzej Duda, doet het erg goed in de peilingen. De oppositie verzet zich tegen een verkiezing midden in de corona-crisis en spreekt van een 'coup'.

Het voorstel van PiS haalde met vier stemmen verschil de meerderheid. Aan de stemming in het Lagerhuis gingen wekenlange debatten en een heftig conflict in de coalitie vooraf. De leider van een kleine coalitiepartner van de PiS stapte gisteren op, maar de parlementsleden van zijn partij stemden wel voor aanpassing van de kieswet.

De oppositie pleit al langer voor uitstel van de verkiezingen. Zij beklaagt zich al weken over ongelijke kansen in de campagne. Waar Duda nog volop op de staatstelevisie te zien was, moest de oppositie vanwege de coronacrisis alle campagne-activiteiten stilleggen. Oneerlijk, zegt Duda's grootste uitdager Malgorzata Kidawa-Blonska van het rechts-liberale Burgerplatform. Eerder riep zij al op tot een boycot van de verkiezingen.

Praktisch onmogelijk

Verkiezing per post is volgens de oppositie niet alleen fraudegevoelig, maar daarnaast logistiek praktisch een onmogelijke opgave, met stembiljetten die binnen een maand bezorgd, gepost en geteld moeten worden.

Maar er is de PiS veel aan gelegen de verkiezingen op 10 mei te houden. Duda staat er zo goed voor dat hij mogelijk al in de eerste ronde een meerderheid van de stemmen kan behalen. Een tweede ronde is dan niet nodig. De PiS is bang dat Duda minder kiezers trekt als de coronacrisis aanhoudt.

Maar ook voor de PiS zijn verkiezingen op de gewone manier, met stemlokalen en stembiljetten die van hand tot hand gaan, geen optie. Uit een enquête bleek dat maar 30 procent van de Polen dan zou gaan stemmen, uit angst om het virus op te lopen.

Senaat moet nog instemmen

Oppositieleider Kidawa-Blonska zegt dat de PiS een coup pleegt om alle macht in Polen voor de komende jaren te behouden. "De rechtsstaat moet terugkomen. Ik zal ervoor zorgen dat die terugkomt", schrijft zij op Twitter.

De wet is nog niet ingevoerd. Ook de Senaat moet er nog mee instemmen. De senatoren kunnen het voorstel niet veranderen, alleen in zijn geheel terugsturen naar het Lagerhuis. Hiervoor hebben ze 30 dagen de tijd. Er blijven dan nog maar een paar dagen over om een verkiezing per post te regelen. Dat lijkt onmogelijk, maar deskundigen wijzen erop dat in de voorgestelde wetswijziging ook uitstel van de verkiezingen met een week is voorzien.