'Dit is niet de tijd voor een 1-aprilgrap'

Een speciale Temptation Island-reis voor avontuurlijke stellen door een reisbureau, producten in Marie Kondo-stijl gesorteerd in een supermarkt, of een pizzaketen met pizza zonder korst. Allemaal 1-aprilgrappen. Van 2019.

Dit jaar zijn er in aanloop naar 1 april nauwelijks vreemde persberichten van grote bedrijven bij de NOS-redactie binnengekomen. Bedrijven lijken hun handen niet te willen branden aan grappen in de coronacrisis.

Zo is het stil op het eigen YouTube-account van Google Nederland, dat vorig jaar nog kwam met de Tulip. "We kwamen snel tot de conclusie dat dit niet de tijden zijn voor uitgebreide 1 aprilgrappen zoals Google die wel vaker heeft gemaakt", zegt een woordvoerder. "In Nederland hadden we dit jaar overigens niks op de planning staan, dus dat scheelt weer."

Ook het NOS Jeugdjournaal, dat ieder jaar voor kinderen een grap bedenkt, vindt het dit jaar niet gepast en plaatste vanochtend een overzicht van grappen van eerdere jaren.

'Humor is tragedie plus tijd'

Het gebrek aan grappen is logisch, zegt universitair docent psychologie Sibe Doosje (Universiteit Utrecht), die gespecialiseerd is in humor. "Als de tragedie heel groot is, is humor vaak ver weg. Je gaat ook geen grappen maken over iemand die net is overleden. Veel later kan dat soms weer wel. Er is een soort regel die stelt: humor is tragedie plus tijd, dat gaat nu wel op denk ik. Daarnaast hebben 1 aprilgrappen vaak een component waarbij mensen voor aap worden gezet, dat is nu sowieso heel lastig."

Toch kan humor wel helpen om deze moeilijke tijden door te komen, zegt Doosje. Veel grappen die op internet rondgaan kan hij waarderen. "Er zijn veel situaties heel herkenbaar. Bijvoorbeeld omdat we nu met zijn allen in thuis leven. Omdat je nogal op elkaars lip zit, kunnen er irritaties ontstaan. Ik zie veel leuke dingen langskomen die daarop inspelen."

Een van die makers is Bastiaan Geleijnse, een van de cartoonisten van de populaire strip Fokke&Sukke. Hij vertelde vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal wat nou een goede grap over corona maakt. "Je moet niet echt over corona grappen maken, maar over wat eromheen gebeurt."

Hij geeft een voorbeeld. "Elke ochtend heb ik contact met medemakers Jean-Marc van Tol en John Reid. En volgens mij zei Jean-Marc laatst: Ja, de natuur denkt erover om dit vaker te doen, zo'n pandemie. De lucht is schoon, het is stil op straat. Er verschijnen allemaal rare dieren in de stad. We moesten er wel om lachen. We hebben hem nog niet gebruikt, maar het zou best nog kunnen."

Poepen

Over de beste coronagrap hoeft Geleijnse niet lang na te denken: die was van het begin van deze periode, toen veel mensen wc-papier hamsterden. Dit is hem:

"Van allerlei kanten kregen we hem terug. Dan merk je dat er een snaar geraakt is. Dat hij heel goed gelukt was."

Psychologiedocent Doosje vindt het goed dat bedrijven niet al te veel inspelen op de crisis. "Ik word altijd wantrouwig over expliciet instrumenteel inzetten van humor. Wat ik het lollige eraan vind, is dat het spontaan ontstaat, dat mensen het ter plekke bedenken. En dat zien we nu volop gebeuren op internet."

Hoewel de theaters en bioscopen dicht zijn, is er genoeg vermaak online te vinden. En dat helpt nu met relativeren, zegt de docent. "Zodat we het leuk hebben met elkaar. Als we het niet zouden hebben zou iedereen in een depressie raken, ik vind humor essentieel."

Het is dus erg rustig qua 1-aprilgrappen, maar dat betekent niet dat niemand zich eraan waagt. Zo deden verschillende scholen de oproep om vandaag het gemaakte huiswerk op de ramen te plakken. Tijdens een ronde op de fiets of met auto zouden de leerkrachten het huiswerk controleren.

Ook is er door iemand een oplossing bedacht voor de hoofdluiscontrole. Met de digitale luizenscanner zouden ouders thuis met een tablet, laptop of smartphone de controle kunnen uitvoeren.

En ook de oproep van het Ministerie van Schone Zaken om je kamer op te ruimen was een grap.