Wie gaan de asperges steken, nu veel Poolse arbeidskrachten niet komen?

Door de coronamaatregelen komen veel seizoensarbeiders uit bijvoorbeeld Polen niet naar Nederland. Dat is slecht nieuws voor onder meer aspergetelers en aardbeikwekers, die rond deze tijd beginnen met oogsten.

"Ik ben daar wel huiverig over", zegt Koen-Jos Berns, aspergeteler in Milsbeek. Van de vijftien seizoenmedewerkers die normaal gesproken komen oogsten, zitten er zo'n tien in Polen, en die kunnen daar niet weg. "De grenzen naar Duitsland zijn nagenoeg dicht", zegt Berns.

Een paar arbeiders zijn nog bij hem in Milsbeek. Die zouden nu eigenlijk weer teruggaan naar Polen, maar ook dat gaat niet makkelijk. "Zij blijven voorlopig hier, en kunnen helpen. Dat is in ieder geval iets", zegt Berns.

Grote onzekerheid

Berns is niet de enige met die zorgen. "De situatie is behoorlijk nijpend", zegt Yvonne van de Ven van LTO Arbeidskracht, dat zaken regelt rond seizoenswerk van arbeidsmigranten in de land- en tuinbouw.

"Het seizoen begint en we weten niet of men werkelijk komt", zegt Van de Ven. "Mensen uit Polen zijn bang om naar Nederland af te reizen, omdat hier meer corona is. En het reizen is behoorlijk lastig door de grenscontroles."

LTO Arbeidskracht heeft een platform in het leven geroepen, genaamd 'help ons oogsten', om werkzoekenden te linken aan boeren die handen tekort komen. "Veel mensen zitten nu ook zonder werk, denk aan de horeca. Zo proberen we het personeelstekort in de agrarische sector kleiner te maken", zegt Van de Ven.

Voor het weekend hadden zich 150 agrarische bedrijven gemeld, die samen een tekort hadden van 2500 mensen. Vanuit het hele land hebben 1000 individuele werkzoekenden zich gemeld, en ook zo'n 300 uitzendbureaus die normaal voor bijvoorbeeld de horeca of Schiphol werken willen bijspringen.

Er zit een gat tussen vraag en aanbod, zegt Van de Ven. "Mensen melden zich uit het hele land, maar hoe krijg je iemand uit Amsterdam elke dag in Zuid-Limburg om asperges te gaan steken?" Van de Ven denkt daarom niet dat het hele probleem opgelost kan worden. "We hopen een helpende hand te zijn."

Handen tekort

De totale schade voor de hele agrarische sector kan de komende zes maanden zo'n 5 miljard euro bedragen, schat de land- en tuinbouwoganisatie.

Ook Martijn Koelewijn, operationeel directeur van uitzendbureau Cervo, krijgt nu aanvragen van telers binnen. De meeste uitzendkrachten van Cervo komen uit Polen, Roemenië en Spanje. "Zij werken normaal gesproken vooral in de logistiek en de horeca." Toch kloppen boeren nu ook bij hem aan voor personeel.

"Wij hebben het hele jaar door mensen hier, daardoor hebben we nu nog wel een aanzienlijke pool arbeidskrachten in Nederland", zegt Koelewijn. "Voor ons is de uitdaging vooral het schuiven met personeel."

"We leveren bijvoorbeeld personeel aan een hotelketen, die zitten nu allemaal thuis. Maar op sommige plekken in de logistiek is juist weer veel werk", zegt hij. "We worden inventiever."

Het grootste deel van hun uitzendkrachten, zo'n 2500 mensen, zijn daardoor nu aan het werk. "Met een aantal aanvragen van telers zijn we nu ook bezig", zegt hij. "Als het gaat om kleine aantallen, tien of twintig mensen, kan dat nog wel."

Hulp van mensen die thuis zitten

Aspergeteler Koen-Jos Berns heeft via andere wegen hulp gekregen. "Veel mensen uit onze omgeving hebben al aangeboden om te helpen", zegt hij. "Mensen die vroeger wel eens hebben geholpen op ons bedrijf, maar ook mensen zonder ervaring die even zonder werk zitten."

Daarmee is hij nog niet voorzien, denkt Berns. "Dat waarderen we natuurlijk heel erg, maar het is altijd afwachten of ze ook allemaal komen. En ik ga er niet vanuit dat zij dagen van acht uur gaan maken", zegt hij. "Aspergesteken is zwaar werk."

Het personeelstekort is niet de enige tegenslag die Berns krijgt door de uitbraak van het coronavirus. "Al zouden we alles van het land kunnen halen, dan weet ik niet of we dat überhaupt kwijt kunnen." Hij levert vooral aan de horeca, en die is zeker tot 6 april dicht is. "En aan speciaalzaken, dus we hopen dat in ieder geval de winkels nog even open blijven."