'Volgende week naar verwachting 1400 patiënten op IC. Dat kunnen we maximaal aan'
In de strijd tegen het coronavirus is de cruciale vraag: zijn er voldoende bedden op de intensivecare-afdelingen van Nederlandse ziekenhuizen?
Er liggen in Nederland nu 354 coronapatiënten op de intensive care (IC). Normaal gesproken zijn er 1150 IC-bedden beschikbaar. De helft daarvan moet beschikbaar blijven voor niet-coronapatiënten. Volgende week worden 800 ziekenhuisopnamen verwacht. "Dan komen we naar verwachting op een piek van 1400 patiënten op de IC", zegt voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care Diederik Gommers. "Dat is eigenlijk wat we aankunnen. Daarna moet het dalen."
In veel ziekenhuizen zijn nu nog bedden vrij. Dat komt ook doordat geplande operaties worden afgezegd: wie geen acute zorg nodig heeft moet even wachten. Ook zijn er ziekenhuizen waar kamers die over zijn in gebruik genomen worden, zegt Gommers.
Bedden en personeel
"In het Erasmus MC in Rotterdam hebben we 55 IC-kamers ingericht, maar door een tekort aan personeel zijn er maar 40 kamers in gebruik. We kunnen opschalen, dan haal je extra personeel van andere afdelingen." Die mensen hebben het nu minder druk vanwege het coronavirus. "Ieder ziekenhuis is nu bezig met technici om te zorgen dat de IC's op kunnen schalen. Er wordt gekeken waar geschikt personeel vandaan gehaald kan worden."
Het personeel van operatiekamers wordt het eerst ingezet. Zij zijn al gewend om te beademen, omdat dit tijdens een operatie ook nodig is. "Nu moeten ze omgeschoold worden om te helpen bij een coronapatiënt", zegt Gommers. "Dat is een samenwerking tussen de intensivist met de expertise, en het personeel dat kan helpen."
'Dit kan nog maanden duren'
Farid Abdo, intensivist in het Radboudumc in Nijmegen, legt uit dat alle hulp, vanuit de anesthesie maar ook van personeel van andere afdelingen, nodig kan zijn. "Dit kan nog maanden duren en de toestroom kan zo groot zijn dat het IC-personeel alleen onvoldoende zal blijken." Daarvoor moeten mensen nu al worden geschoold, omdat de IC anders is dan andere afdelingen.
Abdo: "Op de IC heb je de mogelijkheid tot beademing, andere orgaanvervangende behandelingen en het gebruik van infusen met speciale medicijnen die mensen in slaap houden, waarvoor continue monitoring noodzakelijk is."
Bij een deel van de coronapatiënten is dat nodig, omdat ze door het virus benauwd worden en zuurstoftekort dreigen te krijgen. "Alleen bij de ernstigste gevallen is hier sprake van."
Niet naar de IC
Meer dan 80 procent van de coronapatiënten komt helemaal niet in het ziekenhuis terecht, benadrukt de intensivist. En van het kleine deel dat wél voor behandeling naar het ziekenhuis komt, belandt 20 tot 30 procent uiteindelijk op de IC.
Het is waarschijnlijk dat een besmette patiënt vervolgens wekenlang aan de beademing moet, zegt Abdo. "En daarvoor geldt: hoe ouder je bent, hoe groter de aanslag op je lichaam. Niet iedereen kan én wil dat."
"Soms kiezen mensen er in overleg met hun huisarts voor om thuis te sterven. Wanneer ze wel naar het ziekenhuis gaan en IC-opname nodig is, wordt vóór die opname, samen met de patiënt en familie gekeken naar de overlevingskansen en verwachte kwaliteit van leven ná een IC-opname."
Dat verklaart waarom driekwart van de overleden coronapatiënten in Nederland niet op de IC is geweest. "Dit heeft dus niets te maken met de IC-capaciteit. Daarbij hebben wij op dit moment nog voldoende IC-capaciteit zodat dat nog niet meegewogen wordt in opnames bij een corona-infectie."
Sneller en agressiever dan griep
Waarom de een zoveel last heeft van het virus en de ander niet, is nog niet helemaal duidelijk. "Dat zien we ook bij normale griep. Die raakt jongeren en ouderen. Maar het coronavirus verspreidt zich sneller en is veel agressiever. Er zijn duidelijke risicofactoren en de reactie van het afweersysteem speelt hierin een rol, maar wat nu het exacte verschil maakt, daarop hebben we nog geen antwoord", zegt Abdo.
