In chaos en stress ontvlucht zeilduo Berkhout-Zegers Spanje: 'Diep ademhalen'

Terwijl politiek leiders en medische experts bij herhaling benadrukken dat paniek voorkomen moet worden, hebben de Nederlandse zeilsters Lobke Berkhout en Afrodite Zegers nadrukkelijk ondervonden hoe de coronacrisis in een mum van tijd chaos en wanorde kan scheppen.

Het duo was op het Spaanse eiland Mallorca waar vandaag het WK zeilen in de 470-klasse had moeten beginnen. Maar het liep allemaal anders. Vanwege het coronavirus is in Spanje de noodtoestand van kracht, met als gevolg dat het WK zeilen werd afgelast en alle zeilers halsoverkop het land moesten verlaten. Met zeilboten en al.

Berkhout en Zegers beleefden een tumultueuze thuisreis met stress op het strand, volle veerboten en een defecte auto. Inmiddels zijn beiden veilig thuis en kunnen ze via Skype verslag doen. Een reconstructie van vier heftige dagen.

Donderdag: situatie verandert snel

"Ik zat op donderdag, een rustdag, nog rustig te ontbijten met Lobke", vertelt Afrodite Zegers, die zich samen met Berkhout in augustus al heeft weten te plaatsen voor de Olympische Spelen in Tokio. "Maar we hielden wel het nieuws rond het coronavirus in de gaten, want de situatie veranderde heel snel. Een paar uur later hoorden we: het WK is afgelast. Teleurstellend, want we waren er helemaal klaar voor. Maar zo'n WK is in dit soort omstandigheden natuurlijk geen prioriteit."

De knop ging snel om en de Nederlandse ploeg besloot, net als de meeste andere landen, in Palma de Mallorca te blijven en trainingswedstrijden te organiseren. "Het is een hele mooie trainingslocatie met perfecte omstandigheden", vertelt Lobke Berkhout. "Je wil ook weten waar je staat ten opzichte van je concurrenten."

Vrijdag: paniek op het strand

Een dag later brak de paniek uit. Spanje maakte bekend dat vanaf zaterdag de noodtoestand van kracht zou zijn. Iedereen moest het land - en eerst nog maar het eiland Mallorca - binnen 48 uur verlaten. En dat viel voor de Nederlandse ploeg niet mee: samen met de jeugdteams waren er elf transporten - bussen met trailers met ieder twee à drie boten - die zo snel mogelijk het land uit moesten. Een enorme logistieke operatie.

"Als eerste ging het strand op slot", vertelt Berkhout. "Iedereen moest zo snel mogelijk weg. Er waren boten op zee, die zo snel mogelijk het water uit moesten, het was een mierenhoop van trailers."

Sommige boten zeilden met spinaker en al (het enorme voorzeil, en dat is hoogst ongebruikelijk) de haven binnen. Alles moest met een noodgang op de trailers worden gegooid, om vervolgens met een noodgang naar de veerboot te vertrekken.

Zo ook de olympische zeilboot van Berkhout en Zegers. Die moet namelijk uiterlijk 27 maart in Nederland in een container zijn geladen, om per vrachtschip naar de olympische zeilhaven van Tokio te worden vervoerd. Was hun boot niet binnen 48 uur uit Spanje weg, dan zou hij niet op tijd in Tokio zijn voor de Spelen. Stress gegarandeerd.

"Iedereen was in paniek op zijn telefoon bezig, de ferrymaatschappij was op een gegeven moment niet meer bereikbaar, ik moest echt diep ademhalen, anders kon ik niet meer helder nadenken", vertelt Zegers.

De jeugdteams, en de olympische boten, konden op vrijdagavond al mee met de veerboot naar Barcelona. En Berkhout werd die avond met het vliegtuig naar huis gestuurd: zij heeft een jonge dochter thuis.

"Ik zag mezelf al twee maanden vastzitten in Spanje zonder mijn dochter te zien... Zeilen is belangrijk, maar dat was geen optie", zegt Berkhout. "Ik ben Afrodite en de rest van het team heel dankbaar dat ze het verder allemaal hebben kunnen regelen."

Zaterdag: volle veerboot, defecte auto

Op zaterdag was een veerboot naar Barcelona al geen optie meer: de haven van de Catalaanse hoofdstad werd afgesloten. Gelukkig ging er om 11.30 uur nog wel een boot naar Valencia, nog eens 500 kilometer verder van huis. "Om drie uur 's nachts stonden we al bij de ferrymaatschappij om de overtocht te regelen", vertelt Zegers.

Na een overtocht met een volle veerboot naar Valencia reed Zegers samen met zeilcollega Willemijn Offerman in een busje met een trailer met twee boten richting Frankrijk. Met de wetenschap dat er een kans was dat de grenzen op enig moment zouden worden gesloten.

"En toen kreeg onze auto pech. Er begon een rood lampje te branden en we konden niet meer harder dan 70 kilometer per uur, met een zware lading op de trailer", zegt Zegers. "Straks houdt hij er misschien wel helemaal mee op, dachten we, en dan zitten we hier vast. Toen we 's avonds de Spaanse grens haalden, was de ontlading groot."

Zondag: einde van uitputtende reis

Na een nacht in een hotel werd de reis vervolgd, terwijl er steeds meer berichten kwamen dat Frankrijk misschien ook op slot zou gaan. "En de auto kon ineens niet harder meer dan 40 kilometer per uur. Het was gevaarlijk, vrachtwagens haalden ons in. Gelukkig liet het Watersportbond weten dat ze klaarstonden om ons eventueel te redden."

Na een mentaal uitputtende reis, waarbij ze vooral dankzij koffie en energiedrankjes op de been bleven, werd uiteindelijk 's nachts de eindstreep bereikt. "De mensen van de bond zeiden dat ze pas zouden gaan slapen op het moment dat iedereen binnen de hekken van het Topzeilcentrum in Scheveningen zou zijn."

Maandag: thuis, maar wat nu?

Berkhout en Zegers zijn nu weer thuis, in goede gezondheid. Maar wat nu? "Nu is alles dicht, dus we kunnen niet meer trainen" , vertelt Berkhout. "Ik heb thuis gelukkig nog wat gewichten en een fiets om fit te blijven."

Ook Zegers probeert op die manier in conditie te blijven. "En ik heb ook nog een keyboard, een gitaar en boeken om mezelf bezig te houden."