De Groenen in Duitsland beleven hoogtijdagen
Door buitenlandredacteur Achille Prick
De Groenen in Duitsland beleven hoogtijdagen. De partij die ooit begon als een verzameling stenengooiers, bezetters en hasjrokers, kan inmiddels rekenen op brede steun van de Duitse bevolking. Volgens peilingen zouden de Duitsers zelfs een bondskanselier van de Groenen krijgen als er nu verkiezingen waren.
Met 28 procent van de stemmen behalen ze de hoogste score ooit. Boulevardkranten zijn goed in koppen maken. 'Japan laat Groenen stralen'', kopte een Berlijnse krant onlangs na de verkiezingen in de Duitse deelstaat Baden-Württemberg. Het onmogelijke in de Duitse politiek bleek toch mogelijk: de Groenen wonnen en leveren voor het eerst in de geschiedenis de minister-president van een deelstaat.
Fukushima 1 en Fukushima 2
De ramp met de kerncentrales in Japan heeft daar zeker bij geholpen. Nergens lijken mensen zo bang voor kernenergie als in Duitsland. In filosofische kringen noemen ze dit wel eens de German Angst, een vermeende overgevoeligheid van Duitsers voor gevaren en veranderingen.
De Groenen hebben die latente angst handig aangewend. De verkiezingen in Baden-Württemberg leken soms wel verkiezingen in Japan. Te pas en te onpas ging het over de gevaren van Fukushima 1 en Fukushima 2.
Burgermannetje
Een belangrijkere reden voor het succes van de Groenen toont zich in de persoon van Winfried Kretschmann. Hij won de verkiezingen in Baden-Württemberg en wordt de eerste minister-president van de Groenen in een deelstaat.
Opinieblad Der Spiegel noemde Kretschmann een burgermannetje. Hij is lid van de schutterij, een fanatiek doe-het-zelver en katholiek. Daarmee staat de partij, die zich ooit profileerde als anti-autoritair, nu midden in de samenleving.
Biologische winkel
Fractievoorzitter van de Groenen in de Bondsdag, Jürgen Trittin zei afgelopen zondag in een interview: "Ik ken eigenlijk alleen maar burgerlijke politici." En dat terwijl Trittin ooit zei: "Ik wil nooit in het midden van de samenleving terecht komen." Maar nu is hij gewoon lid van de Duitse Alpenvereniging. Dat vindt niemand bij de Groenen raar.
Net zo min als iemand die met zijn dikke Audi flessen naar de glasbak brengt. "Ik koop soms ook gewone melk in de supermarkt", bekende het ooit als 'fundo' (fundamentalist) te boek staande parlementslid Hans-Christain Ströbele. "Je hoeft niet altijd naar de biologische winkel."
Gymschoenen
Partijcoryfee Joschka Fischer wordt inmiddels genoemd als een mogelijke kandidaat-kanselier voor de Groenen. Niet onlogisch. Fischers geschiedenis laat zien hoe de partij zich heeft veranderd. Als student gooide hij stenen naar de politie en had hij grote sympathie voor de extreemlinkse Rote Armee Fraktion (RAF). In 1985 zorgde hij voor opschudding omdat hij als deelstaatminister van Hessen op gymschoenen liep toen hij werd geïnstalleerd.
Maar ook Fischer veranderde en leek eind jaren negentig als minister en vicekanselier vooral nog zijn eigen achterban te provoceren. Hij droeg mooie pakken, at graag in dure restaurants en stuurde voor het eerst na de Tweede Wereldoorlog Duitse militairen naar het buitenland (Kosovo 1999). Eén van de moeilijke maatregelen die de Groenen geloofwaardig hebben gemaakt als regeringspartij.
Volkspartij
De eerstvolgende test voor de Groenen is verkiezingen voor de stadsdeelstaat Berlijn, komend najaar. De huidige fractievoorzitter in de Bondsdag, Renate Künast, lijkt een goede kans te maken burgemeester van Berlijn te worden. "De mensen geloven inmiddels dat wij milieu- en energiepolitiek kunnen verbinden met het creëren van banen", zei Künast deze week. "Wij bedrijven economiepolitiek voor de 21ste eeuw."
Naast CDU (Christendemocraten) en de SPD (sociaaldemocraten) lijkt Duitsland er een derde volkspartij bij te hebben gekregen.