Waarom is Hoffenheim-eigenaar Hopp de gebeten hond bij veel Duitse fans?

Het zijn roerige tijden in het Duitse voetbal. Een gecoördineerde actie van supportersgroepen tegen Hoffenheim-eigenaar Dietmar Hopp leidde afgelopen weekeinde tot ongekende taferelen in de Bundesliga. Het is een escalatie van een al langer durende machtsstrijd tussen fans en de Duitse voetbalbond DFB.

Op diverse velden keerden de fans zich met beledigende spandoeken en spreekkoren tegen de steenrijke Hopp en de DFB. Meerdere wedstrijden werden stilgelegd en het duel tussen Hoffenheim en Bayern München (0-6) eindigde na twee onderbrekingen zelfs met een surrealistisch toneelstuk van twee teams die de bal een kwartier lang naar elkaar overspeelden.

Ook bij het duel Hannover 96-Kiel in de 2. Bundesliga waren gisteravond protesten te zien en te horen. En vanavond worden nieuwe acties gevreesd tijdens de kwartfinales van het bekertoernooi, met onder meer Schalke 04-Bayern München op het programma. Waar komen deze acties ineens vandaan en dreigt een verdere escalatie? We zetten alle vragen en antwoorden op een rijtje.

Waarom wekt Dietmar Hopp zo veel weerstand op bij veel Duitse voetbalfans?

De 79-jarige miljardair, mede-oprichter van softwareconcern SAP, is al een doelwit van supporters van andere clubs sinds Hoffenheim in 2008 naar de Bundesliga promoveerde. Clubeigenaar Hopp is voor hen het gezicht van de vercommercialisering van het moderne voetbal.

Hoffenheim, een dorp met iets meer dan drieduizend inwoners, was actief op het vijfde niveau van Duitsland, maar klom dankzij de financiële injecties van Hopp sinds 1990 op naar het hoogste niveau. Die ontwikkeling is tegen het zere been van de fans van traditionele clubs.

Hopp, voormalig jeugdspeler van Hoffenheim, kan zijn financiële gang gaan bij Hoffenheim omdat hij niet hoeft te voldoen aan de zogeheten 50+1-regeling van de Duitse bond. Die regel schrijft voor dat 51 procent van de aandelen altijd in handen moet zijn van de club.

Maar op die regeling geldt een uitzondering als iemand twintig jaar lang op verantwoorde wijze geld in een club heeft gestoken. Die uitzondering gold al voor de bedrijven achter Bayer Leverkusen (Bayer) en VfL Wolfsburg (Volkswagen), maar sinds 2015 ook voor Hoffenheim. Hopp bezit 96 procent van de aandelen.

Waarom zijn de protesten tegen Hopp dit weekeinde ineens geëscaleerd?

De gecoördineerde acties van afgelopen weekeinde waren een direct gevolg van een straf die de DFB op 21 februari uitdeelde aan Borussia Dortmund. Fans van Dortmund mogen de komende twee seizoenen niet afreizen naar het uitduel met Hoffenheim.

Vanwege beledigingen aan het adres van Hopp door Borussia-fans had de club in september 2018 een voorwaardelijke straf gekregen, na nieuwe spandoeken en spreekkoren tegen Hoffenheim in december vorig jaar werd die straf definitief.

Dat besluit van de Duitse bond was voor Dortmund-fans aanleiding om rivaliserende supportersgroepen te betrekken in de gecoördineerde actie van dit weekeinde tegen de gehate Hopp. Maar het verzet richt zich ook tegen de DFB.

Waarom zijn de supporters ook zo boos op de DFB?

Veel Duitse fans menen dat de voetbalbond met de straf voor Dortmund een belofte van tweeënhalf jaar geleden heeft gebroken. In 2017 maakte de DFB namelijk bekend dat er geen collectieve straffen meer aan supportersgroepen zouden worden uitgedeeld.

Deze regeling werd opgeschort, maar niet afgeschaft. Met de sanctie voor de Dortmund-fans blijkt de collectieve straf echter weer helemaal terug, tot woede van de fans.

Maar de machtsstrijd tussen fans en bond duurt al langer. Veel supporters vinden dat de bond de oren te veel laat hangen naar de commercie en het grote geld. En in dat verband duikt ook de naam Dietmar Hopp weer op. Zijn softwareconcern SAP is namelijk partner van de Duitse voetbalbond.

Zo is er bijvoorbeeld lang geprotesteerd tegen wedstrijden op maandagavond in de Bundesliga. Vanwege die hevige protesten zijn de maandagavondduels vanaf komend seizoen afgeschaft. Ook wordt door de fanatieke fans al jarenlang gestreden tegen het DFB-verbod op vuurwerk op de tribunes.

Hoe is er in Duitsland gereageerd?

De beledigingen aan het adres van Hopp van afgelopen weekeinde zijn vrijwel eensluidend veroordeeld. "Dit is het hatelijke gezicht van het voetbal", sprak Bayern-voorzitter Karl-Heinz Rummenigge bijvoorbeeld over zijn eigen fans. "Ik ervaar een ongekende golf van sympathie en merk een breed gedragen onbegrip over deze vorm van haat", zei Hopp zelf.

Bayern gaat op zoek naar de schuldigen en andere clubs hebben een dialoog met hun fans aangekondigd.

Maar er is ook kritiek. Zo wordt de Duitse bond hypocrisie verweten: er wordt hard opgetreden bij het beledigen van Hopp, maar niet bij racisme.

Zo werd Hertha BSC-speler Jordan Torunarigha begin vorige maand bij een bekerduel met Schalke 04 geconfronteerd met oerwoudgeluiden. De aangeslagen speler kreeg in de verlenging nota bene zijn tweede gele kaart. Maar van ingrijpen of de wedstrijd stilleggen was geen sprake.

"Maar nu het om iemand gaat wiens bedrijf toevallig financieel partner is van de DFB, zou er ineens een grens overschreden zijn", lieten de fanatieke fans van Bayern in een verklaring weten.

Gaat deze kwestie nog verder uit de hand lopen?

Dat is een goede vraag, die vanavond misschien al zal worden beantwoord. In de kwartfinales van het Duitse bekertoernooi staan Schalke 04 en Bayern München tegenover elkaar, twee clubs met ieder een beruchte harde kern.

De directie van Schalke 04 neemt op voorhand in ieder geval een ferm standpunt in. De club heeft in een verklaring laten weten dat de spelers onmiddellijk het veld zullen verlaten als er sprake is van beledigende spreekkoren of spandoeken, wat de situatie of de stand op dat moment ook is.