Plannen voor het grootste Europese waterstofproject in Groningen

De Gasunie, Groningen Seaports en Shell Nederland willen in Groningen het grootste groene waterstofproject van Europa bouwen. Vandaag presenteren ze plannen voor het project genaamd NortH2, waarbij een megawindpark op zee de stroom opwekt voor de productie van waterstof.

De partijen hebben voor 2030 de ambitie om met windenergie 3 tot 4 gigawatt op te wekken voor waterstofproductie om daarna door te groeien naar 10 gigawatt in 2040. Dat zou het energiegebruik van 12,5 miljoen Nederlandse huishoudens dekken.

De waterstofproductie zal naar verwachting zo'n 800.000 ton per jaar zijn in 2040. Dat gebeurt in eerste instantie in de Eemshaven, later mogelijk ook op zee. Volgens het consortium scheelt dat een uitstoot van ongeveer 7 megaton CO2 per jaar. Dat komt neer op 3,7 procent van de totale Nederlandse uitstoot.

Groene waterstof is een belangrijk onderdeel van het Nederlandse Klimaatakkoord en de 'Green Deal' van de Europese Commissie. "We hebben beloofd dat wij ons deel zullen bijdragen. Hiermee zetten we een grote stap in de energietransitie", zegt president-directeur Marjan van Loon van Shell Nederland.

Waterstof wordt nu al in grote hoeveelheden in de industrie gebruikt, maar wordt vaak geproduceerd uit aardgas. Het is vooralsnog wel duurder om te maken en bij de omzetting gaat energie verloren.

Voor het NortH2-project moeten enorme windparken in de Noordzee boven Groningen worden gebouwd. Er moeten ook veel windturbines komen, de eerste zouden in 2027 klaar zijn voor de productie van groene waterstof. Daarnaast is er een grote 'elektrolyser' nodig in de Eemshaven, waarmee de windenergie wordt omgezet in waterstof. Mogelijk komen er ook elektrolysers op zee.

"Groene waterstof wordt gemaakt met behulp van elektrolyse, maar dat gebeurt nu alleen nog op kleine schaal", legt economieverslaggever Rob Koster uit. "Op het moment dat de grote windparken op zee klaar zijn, zal er bij harde wind regelmatig meer aanbod van duurzame elektriciteit zijn dan er vraag is. Die elektriciteit zou dan omgezet moeten worden in groene waterstof. Bedrijven willen daarom nu al overheidssteun om grootschalige elektrolyse te ontwikkelen."

Aardgasinfrastructuur

Met de infrastructuur van de Gasunie moet de groene waterstof worden vervoerd naar klanten in Nederland en Noordwest-Europa. In eerste instantie gaat de waterstof voornamelijk naar de industrie, later mogelijk ook naar huishoudens. Het netwerk van de Gasunie wordt nu nog vooral ingezet voor aardgas en groen gas.

"Nederland heeft een toppositie om de omslag naar een waterstofeconomie te maken", zegt ceo van de Gasunie, Han Fennema. "We hebben de Noordzee voor de productie van wind, de havens als logistieke hubs, industrieclusters die de overstap willen maken naar groene moleculen én een prima transportnet."

Het project heeft de steun van de provincie Groningen en de initiatiefnemers gaan op zoek naar meer partners om het project te realiseren. Het gaat mogelijk eind dit jaar van start, als de partijen een haalbaarheidsstudie denken te hebben afgerond. Dat is ook afhankelijk van vergunningen, beschikbaarheid van locaties, investeringen en mogelijk ook subsidies.

Financiering nog onduidelijk

Hoeveel het project gaat kosten en hoe de kosten worden verdeeld, is nog niet bekend. Milieuorganisatie Milieudefensie is mede daarom niet meteen enthousiast.

"Als Shell het geld voor dit prachtige plan haalt uit de geplande 20-25 miljard dollar aan jaarlijkse fossiele investeringen, kan Milieudefensie dit alleen maar toejuichen", zegt directeur Pols.

En hij plaatst nog een kanttekening. Shell en de Gasunie zouden al eerder plannen hebben gepresenteerd waar nog niets van terechtgekomen is. "Zo heeft Shell beloofd vanaf 2017 één tot twee miljard per jaar in duurzame energie te investeren, maar zelfs die minimale investering haalt het bedrijf niet."