Per schip of vliegtuig, de Chinese vrachtstromen liggen zo goed als stil
Het coronavirus legt niet alleen de Chinese industrie voor een groot deel plat, ook het vrachtverkeer tussen China en Nederland stokt. De luchtvracht en het containervervoer per schip van en naar China ligt nagenoeg stil. Volgens cargobedrijven op Schiphol en de Rotterdamse haven gaat dat de komende weken en misschien maanden voelbaar blijven. Lege kledingrekken, een tekort aan mobiele telefoons of reserveonderdelen zijn niet uit te sluiten.
Het Rotterdamse havenbedrijf verwacht de komende weken een dip in de aanvoer van containers. "Er zijn 20 procent minder afvaarten vanuit China en dat zien we vier weken later terug in de haven", zegt Allard Castelein. Jaarlijks verwerkt Rotterdam 14,8 miljoen containers. "De impact van het coronavirus zal, zo denken we, 1 procent oftewel zo'n 150.000 containers minder betekenen. Maar als het langer aanhoudt kunnen de problemen groter worden."
De Chinese industrie werd in januari stilgelegd en ligt grotendeels nog plat. "Veel fabrieken draaien op halve kracht, omdat arbeiders nog thuis zitten, in quarantaine, en niet naar hun werk kunnen. Veel vrachtwagens rijden niet en dat maakt leveranties moeilijk", zegt correspondent Sjoerd den Daas. "Ondernemers zeggen dat als er een schakeltje, een toeleverancier niet kan leveren, de hele keten wordt lamgelegd. Ze verwachten ook niet dat daar de komende weken verandering in gaat komen."
Minder assortiment in winkels
De eerste rederijen hebben al een stop op de boekingen voor containers op de lijn Rotterdam-China voor de maand maart. De vraag naar capaciteit is nagenoeg stil komen te liggen.
Er is inmiddels ook een tekort aan containers. Veel Chinese havenkades en fabrieken staan vol met geladen en lege containers. Niemand die ze weghaalt, vervoert, vult of leegt. Voor het vervoer van containers worden nauwelijks vergunningen afgegeven.
Voor vrachtexpediteurs is het moeizaam communiceren met China. "Voor onze agenten in China is het lastig werken en fabrieken nemen de telefoon niet op", zegt Ferd Luttikhuis van vrachtexpeditiebedrijf The Freight Hero. "Het is ook maar de vraag of alle werknemers van huis of uit quarantaine terugkeren naar hun werkplek, want dat heeft consequenties voor de productie."
De gestremde goederenstroom zal volgens Luttikhuis in Nederland leiden tot een latere bevoorrading en minder assortiment. "Fabrikanten kunnen nu beter de nalevering van de voorjaars- en zomercollecties laten schieten en zich focussen op tijdige producties van dit najaar."
De verwachting is dat de capaciteitsproblemen prijsopdrijvend werken, als fabrieken weer gaan draaien en de productie hervat wordt en achterstanden ingehaald worden. Volgens Luttikhuis zal dat een run op vrachtcapaciteit veroorzaken en zal bij de containervaart fors hogere tarieven met piektoeslagen opleveren. Volgens verladersorganisatie Evofenedex is van prijsstijgingen vooralsnog geen sprake, omdat de markt stil ligt en een hoop onduidelijkheid is.
Dramatische teruggang op Schiphol
Voor de luchtvaartcargo en Schiphol zijn de gevolgen nog groter. Er zijn veel minder vluchten van en naar China, zowel passagiers als vrachtvluchten. De FNV vreest voor verlies van banen door de terugloop van cargovluchten.
"Het luchtvrachtvervoer ligt voor 80 à 90 procent stil op dit moment. Het is dramatisch", zegt Maarten van As van Air Cargo Netherlands. "De loodsen van Nederlandse bedrijven liggen vol spullen die naar China moeten en aan de andere kant is er een tekort aan materialen die uit China hadden moeten komen die of nog niet geproduceerd zijn of nog deze kant op moeten."
Het gaat hierbij om hightech-producten, reserveonderdelen, smartphones, auto-onderdelen en kleding voor zowel de Chinese als voor de Nederlandse markt. Of het tot lege kledingrekken leidt, durft Van As niet te zeggen, "maar er zullen wel effecten komen".
Jaarlijks wordt 600 miljoen ton van Schiphol naar Azië en omgekeerd vervoerd. 20 procent van de vracht op Schiphol heeft als bestemming China. Schiphol is goed voor 13 procent van het Chinees-Europese luchtvrachtvervoer. Vervoer per schip is een alternatief maar duurt veel langer. Een vliegtuig levert binnen een dag de goederen af, een schip doet er drie à vier weken over