In Zwitserland werken ze aan 'de sleepwagen van de ruimte'
Ze zitten nog net niet in een garagebox, maar toch komt snel het beeld van een startup op. "Dit is het Silicon Valley van Zwitserland op space-gebied", zegt directeur Luc Piguet van ClearSpace. Met nauwelijks tien medewerkers zit hij in een klein zaaltje. Niets verraadt dat Piguet inmiddels over een budget van 100 miljoen euro beschikt. Geld dat hij heeft gekregen van de Europese ruimtevaart-organisatie ESA.
"Wij gaan één stuk ruimteafval opruimen", legt Piguet uit terwijl op zijn monitor de aarde te zien is met eromheen cirkelend duizenden stukken ruimtepuin. "We schatten dat er in de ruimte 34.000 stukken ruimteafval zijn van groter dan 10 centimeter. Wij ruimen er nu maar eentje op, maar ook dat is al waardevol. Je wil het afval opruimen voordat het met elkaar botst en in duizenden kleinere stukjes uiteen spat."
Daar gaan Piguet en zijn mensen nu aan werken, met dit apparaat willen ze het gaan doen:
Zo'n ongeluk met ruimteafval klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar het is eerder gebeurd. In 2009 knalde de oude Sovjet-satelliet Kosmos op de commerciële nog werkende satelliet Iridium. Het leverde een grote hoeveelheid ruimteafval die nog honderden jaren om de aarde zal draaien. Nieuwe satellieten worden nu in andere banen gelanceerd.
'Van levensbelang'
"Als we ruimtevaart veilig willen maken is het van levensbelang om iets aan dat afval te doen", zegt de Vlaamse ruimtevaartdeskundige Nancy Vermeulen. Ooit was ze zelf aspirant-astronaut, inmiddels traint ze mensen die willen betalen voor een ruimte-trip. "Nieuwe missies naar de Maan of naar Mars of ook ruimtetoerisme kunnen in gevaar komen. Er kan een moment komen dat de mens niet meer door die afvalberg heen komt."
Grote vraag is: hoe kan worden voorkomen dat de ruimte om de aarde heen verandert in een ware vuilnisbelt? Piguet en zijn team denken de oplossing te hebben, al kan hij daar alleen een prototype van laten zien.
Hoog weggestopt in een opslagplaats op de campus van de technische universiteit van Lausanne staat dat prototype. Het is een apparaat van nog geen kubieke meter groot. "Het is echt de 1.0-versie", zegt Piguet, leider van het team dat het stuk ruimtepuin moet gaan opruimen. Het is een soort omgekeerde paraplu die door dicht te klappen het ruimteafval moet pakken. Daarna gaat het apparaat samen met het stuk ruimteafval terug naar de aarde en verbrandt het in de dampkring.
Hiermee kun je alleen heel kleine satellieten ophalen.
Het apparaat moet de komende jaren verder worden ontwikkeld. "Hiermee kun je alleen heel kleine satellieten ophalen. We gaan nu bouwen aan de 2.0-versie die veel grotere stukken ruimteafval op moet kunnen ruimen." Doel is om Vespa te pakken, een afgedankt deel van een raket dat al jaren rond de aarde zweeft.
Maar misschien wel belangrijker dan het terughalen van Vespa is het ontwikkelen van de techniek. Piguet: "Tot nu toe is het onmogelijk om afgedankte satellieten terug te halen. De ruimte is nu een soort snelweg zonder sleepwagens; iedereen laat zijn kapotte auto staan. Wij willen dat veranderen. We bouwen de sleepwagen van de ruimte."
De komende jaren komen er heel veel nieuwe satellieten bij. Het Starlink-project van Elon Musk is maar één voorbeeld. Met duizenden satellieten wil de Tesla-oprichter overal ter wereld internet beschikbaar maken. Juist daarom is het belangrijk om ruimteafval nu op te ruimen, zegt ruimtevaart-expert Nancy Vermeulen. "We zijn steeds meer afhankelijk van satellieten, voor navigatie, voor satelliettelevisie en straks ook voor internet. Als dit project slaagt zou dat betekenen dat we eindelijk de technologie beheersen om de vuilnisbelt die rond de aarde zweeft op te ruimen."