Na 30 jaar bomen kappen, komt er nu bos bij in Nederland

Het Nederlandse bos krimpt: in ons land verdwijnen verhoudingsgewijs meer bomen dan in het Amazonegebied. Jaarlijks is er in Nederland 1 procent minder bos - 4000 hectare - terwijl dat in Brazilië minder dan een half procent is.

Om iets tegen die ontbossing te doen, komt de provincie Noord-Brabant met een plan. Gedeputeerde Grashoff wil 40 miljoen bomen planten. "Nieuw bos is een van de beste methoden om het land mooier te maken en tegelijkertijd iets te doen aan het klimaatprobleem", zegt hij. "We hebben in Nederland heel weinig bos in vergelijking met andere landen terwijl er in Brabant veel grond geschikt voor is."

Bos is goed voor het klimaat, onder meer doordat bomen en hout CO2 opslaan. Onderzoeker Gert-Jan Nabuurs van de Wageningen Universiteit: "Het Europese bos compenseert nu 10 procent van de CO2-uitstoot. Dat zou twee keer zoveel kunnen zijn als we ons bos beter zouden beheren. Bossen alleen lossen het klimaatprobleem niet op, maar ze kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren."

Omslag

Noord-Brabant komt als eerste provincie in meer dan dertig jaar met bosbeleid, zegt Nabuurs. "Het laatste bosbeleidsplan in Nederland is van 1986. De afgelopen decennia zijn we alleen maar gericht geweest op natuurbescherming, op onze heides en graslanden. Ook belangrijk, maar voor het Nederlandse bos was er nauwelijks aandacht. Nu slaat die manier van denken volledig om."

De provincie hoopt vooral plek voor nieuw bos te vinden in bestaande natuurgebieden, zoals weidegronden. Daarnaast moet 5000 van de 13.000 hectare nieuw bos op landbouwgrond komen. Dat is volgens Grashoff een bescheiden percentage van het agrarische gebied in Brabant.

Maar volgens de boerenorganisatie ZLTO hebben boeren alleen interesse om mee te werken als ze zelf mogen bepalen wat ze met dat nieuwe bos doen. "Als de provincie buiten de bestaande natuurgebieden wil kijken is dat prima, maar elke vierkante meter moet boerenbos worden. Boeren moeten de vrijheid hebben om er een eigen invulling aan te geven, met een verdienmodel", zegt bestuurder Hendrik Hoeksema. Verkoop van landbouwgrond is voor de ZLTO geen optie. "Het moet in boerenhanden blijven, er verdwijnt al te veel landbouwgrond."

Burgerinitiatief

Ook Staatsbosbeheer wil de komende tien jaar bomen planten, 5000 hectare in totaal. Tegelijkertijd zijn er plannen om in de Schoorlse Duinen in Noord-Holland bomen te kappen. Daar is fel protest tegen: meer dan 8000 mensen, onder wie Adriaan van Dis, Jeroen Krabbé en Saskia Noort tekenden een burgerinitiatief tegen de kap van Corsicaanse dennen.

Volgens Imke Boerma van Staatsbosbeheer is kap soms toch echt nodig. "Het gaat ook niet om 100.000 bomen, zoals tegenstanders beweren, maar om hoogstens een paar duizend bomen, 2 procent van het totale bos. Dat stukje bos blokkeert de wind. Als de wind weer in het gebied kan komen, kan het zand gaan stuiven en is dat heel goed voor de dieren en planten die afhankelijk zijn van open duinlandschappen."

Strategie

Als Noord-Brabant er met de boeren uitkomt, moeten er in 2030 veertig miljoen nieuwe bomen in de provincie staan. Die moeten dan nog wel groeien, aldus gedeputeerde Grashoff: "Voordat je echt volgroeid bos zult zien, zijn we een paar decennia verder." Van de veertig miljoen bomen zullen er bovendien maar zo'n vier miljoen overblijven door natuurlijke selectie. Het is normaal dat ongeveer 10 procent van de aanplant overblijft.

Ondertussen werkt minister Schouten van Landbouw en Natuur aan een zogeheten bos-strategie, die binnenkort wordt verwacht. Dat bestaat onder meer uit een plan voor meer bomen in heel Nederland.