Van Laarhoven terug naar Nederland, deel celstraf nog overeind

Voormalig coffeeshophouder Johan van Laarhoven, die jaren vastzat in een Thaise cel, is op weg naar Nederland. Dat bevestigen zijn advocaat en het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Van Laarhoven kwam vast te zitten nadat de Nederlandse justitie informatie over hem had gevraagd aan Thailand. Na brede kritiek op de handelwijze van het Openbaar Ministerie heeft minister Grapperhaus van Justitie zich ingespannen om hem naar Nederland te halen.

"Na vijf jaar gevangenschap in mensonterende omstandigheden is Van Laarhoven ernstig ziek en verzwakt", schrijft zijn advocaat in een persbericht. "Hij moet daarom direct voor behandeling naar het ziekenhuis."

Grapperhaus schrijft aan de Tweede Kamer dat Van Laarhoven na aankomst in Nederland naar een gevangenis wordt overgebracht, waar bij bezocht kan worden door familie en vrienden.

De Thaise vrouw van Van Laarhoven zit wel nog vast. "Ook zij is slachtoffer van het Nederlandse Openbaar Ministerie", zegt Van Laarhovens broer, Frans. "Grapperhaus heeft toegezegd zich ook voor haar in te zetten, dus we hopen dat ook zij snel naar Nederland komt."

"Ik ben blij dat Johan de hel van Bangkok heeft kunnen verlaten", zegt Frans van Laarhoven in deze video:

Van Laarhoven wordt uitgeleverd op grond van de Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen (WOTS). Hij moet hier nog de straf uitzitten die volgens de Nederlandse strafmaat overblijft.

100 jaar cel

Grapperhaus schrijft aan de Kamer dat Van Laarhovens vrouw de Thaise nationaliteit heeft en daarom is uitlevering op grond van de WOTS niet mogelijk. "Nederland blijft zich waar passend en mogelijk inzetten voor haar situatie in Thailand."

Van Laarhoven werd in Thailand veroordeeld tot meer dan 100 jaar cel voor witwassen, waarvan hij er 20 moest uitzitten. Het hof in Arnhem oordeelde in november dat bij uitlevering de straf omgezet moet worden naar het Nederlandse maximum: 10 jaar en 8 maanden.

Rekening houdend met zijn tijd in de Thaise cel (66 maanden) en de gebruikelijke vervroegde, voorwaardelijke vrijlating op twee derde van de celstraf (min 43 maanden), blijven er naar schatting 19 maanden celstraf over. Als Van Laarhoven in aanmerking komt voor zogeheten detentiefasering, waarbij veroordeelden in het einde van de gevangenisstraf steeds meer vrijheden krijgen, komt hij mogelijk nog eerder vrij.

Zijn advocaten hebben voor de overgebleven tijd bovendien gratieverzoek ingediend. Ook loopt er een civiele zaak tegen de Nederlandse staat, waarin de overheid ook aansprakelijk kan worden gesteld. Van Laarhoven, zijn broer en tientallen anderen worden nog steeds verdacht van het witwassen van 20 miljoen euro en belastingfraude.

Minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming zegt dat Van Laarhoven vanavond in elk geval naar een gevangenis gaat. Naar het gratieverzoek kijkt Dekker "zoals naar ieder gratieverzoek. Van Laarhoven is nu een gewone Nederlandse gevangene."

De oud-coffeeshophouder werd in Thailand vervolgd omdat de Nederlandse justitie Thailand om hulp had gevraagd bij het strafrechtelijk onderzoek naar hem. Ook zijn vrouw werd daarin als verdachte aangemerkt, terwijl er geen Nederlands onderzoek naar haar liep. Daarop besloot de Thaise justitie beiden te vervolgen.

Bemoedigend gesprek

De Nationale Ombudsman oordeelde vorig jaar dat de Nederlandse justitie onzorgvuldig had gehandeld en zo heeft bijgedragen aan de veroordeling van Van Laarhoven. Het Nederlandse OM was volgens de Ombudsman "goed op de hoogte van de risico's van een aan drugs gerelateerd strafrechtelijk onderzoek in Thailand".

Ook de Tweede Kamer was bijzonder kritisch over de gang van zaken, en vroeg minister Grapperhaus zich in te zetten voor de zaak. Die reisde in augustus af naar Bangkok, waar hij een "bemoedigend gesprek" voerde met de Thaise premier.