Advies: veel meer bouwen voor ouderen

Er moeten veel meer woningen gebouwd worden waar ouderen zelfstandig kunnen wonen. En bestaande woningen moeten worden aangepast aan de behoeften van deze groep. Dat zijn de belangrijkste aanbevelingen van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos. Het rapport is aangeboden aan minister De Jonge van Volksgezondheid.

We moeten af van het motto dat ouderen vooral zolang mogelijk thuis moeten blijven wonen, staat in het advies. "Veel 75-plussers denken dan begrijpelijkerwijs aan het huis waar zij nú wonen," Maar die woning is vaak helemaal niet geschikt om betaalbare en veilige zorg te leveren, schrijft Bos. In veel gevallen is het veel beter als ouderen verhuizen naar een aangepaste woning.

In 2015 woonde slechts 20 procent van de 65-plussers in een huis dat min of meer aangepast was. Met het oog op de vergrijzing is de belangrijkste aanbeveling van Bos dan ook: begin met (ver)bouwen! Nieuwe woonvormen zouden het gat moeten vullen tussen de oude woning en het verpleeghuis.

Kangoeroewoningen

Voorbeelden van zulke woonvormen zijn woongroepen waar ouderen bij elkaar wonen en kangoeroewoningen, waarbij twee woningen via een tussendeur met elkaar verbonden zijn. Vaak wonen opa en oma dan in het ene huis, en woont het gezin van een van de kinderen in het andere.

"Op dit moment wordt er voor ouderen echter veel te weinig gebouwd en verbouwd", concludeert de commissie. "Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt."

Vandaag bleek dat er de laatste jaren ook veel te weinig nieuwe verpleeghuizen zijn gebouwd. Mede daardoor zijn de wachtlijsten voor een plek in zo'n instelling fors gestegen.

Volgens seniorenorganisatie KBO-PCOB bevestigt het rapport wat we al weten. "Er moet iets veranderen in de wijze waarop we omgaan met een vergrijzende samenleving. Geef senioren mogelijkheden zelf regie te voeren over hun leven en de wijze van ondersteuning, als men dat kan. Vereenvoudig de zorg. Bevorder samenwerking. Investeer in nieuwe woningen. Durf creatief te denken."

Digitaal wordt de norm

De commissie Bos denkt dat er in de toekomst ook veel meer gebruik moet worden gemaakt van digitale technieken om het leven van ouderen gemakkelijker te maken. Niet alleen voor zorgaanbieders, maar ook voor ouderen zelf moet digitaal "het nieuwe normaal" worden.

"Inzetten op digitaal als norm leidt tot meer doelmatigheid en meer regie bij de ouderen die ermee om kunnen gaan." Er hoeft dan niet altijd iemand te komen en die capaciteit kan weer ingezet worden bij kwetsbare ouderen, denkt de commissie.

KBO-PCOB waarschuwt wel dat er rekening mee moet worden gehouden met senioren die digitaal niet vaardig zijn en met de kosten. "Laten we de rekening voor de toekomst niet in de portemonnee schuiven van senioren. Je eigen huis opeten of huur betalen in het verpleeghuis kan niet de oplossing zijn voor de zorgkosten als we tegelijkertijd bedenken dat senioren er al jaren financieel op achteruitgaan."