'Meer dan miljard dieren zullen bosbranden in Australië niet overleven'

• Roel Pauw

  Verslaggever

Heel voorzichtig halen dierenarts Jasmin Hunter en haar assistenten het verband van de poten van een kangoeroe. Hij ligt op een matras met een handdoek over zijn hoofd en is licht verdoofd. Elke vorm van stress moet worden vermeden. Of hij het gaat redden is nog onzeker.

Jasmin Hunter verzorgt gewonde kangoeroes in haar woonplaats Bathurst:

"Meer dan een miljard dieren zullen de bosbranden in Australië niet overleven", zegt Chris Dickman, hoogeleraar ecologie aan de universiteit van Sydney. Dat aantal is in werkelijkheid nog vele malen groter omdat van bijvoorbeeld kikkers en vleermuizen niet bekend is hoeveel er in de getroffen gebieden voorkwamen. Zij worden daarom niet meegenomen in de schattingen. Net zo min als vissen, insecten en andere ongewervelde dieren.

Veel dieren komen om in de vlammen, of door hittestress en nog eens duizenden dieren zullen de komende weken en maanden sterven door voedselgebrek, omdat ook hun leefgebied verloren is gegaan. En volgens Dickman zal de neergang nog jaren doorgaan doordat bijvoorbeeld oude bomen met mogelijke nestholten zijn verbrand of omgevallen.

De ecoloog vreest dat deze catastrofe voor een aantal zeldzame dieren, met een klein verspreidingsgebied, het einde kan betekenen. De grootpootpotoroe, een klein buideldiertje, is daar een voorbeeld van.

Geblakerde bossen

Er zijn dieren die zich nog net in veiligheid hebben kunnen brengen, maar wel gewond zijn. Daarom rijden vrijwilligers van Wires (Wildlife Information, Rescue and Education Service) dagelijks de geblakerde bossen van Zuidwest-Australië in, om naar ze op zoek te gaan. Volgens Christie Jarrett komt er van alles binnen zoals vogels, kangoeroes, wallaby's, slangen en eekhoorns.

Dieren met beschadigde longen, door het inademen van rook en hete lucht zijn ten dode opgeschreven en krijgen een spuitje om ze te laten inslapen. Dieren met brandwonden worden met grote voorzichtigheid behandeld. Gecompliceerde gevallen en dieren die als bedreigd te boek staan, gaan naar een van de vestigingen van de dierentuin van Taronga.

Spannend of een dier overleeft

"In principe gaat elk dier terug naar de plek waar het is aangetroffen", zegt Jarrett. "Soms betekent dat wel dat we moeten bijvoeren totdat de natuur zich heeft hersteld. Maar dat kan ook weer niet met alle dieren. Bij koala's werkt dat bijvoorbeeld niet. Dus blijft het spannend of een dier uiteindelijk overleeft, hoeveel tijd en energie we er ook in hebben gestoken."

"Het is heel wrang dat wetenschappers twintig jaar geleden al hebben gewaarschuwd voor dit soort grote, onbeheersbare bosbranden", zegt hoogleraar Dickman. "Twintig jaar lang zijn al onze adviezen door de politiek genegeerd. Ik hoop dat we na deze ramp weer worden uitgenodigd om mee te praten over het beleid."

Voor Christie Jarrett begint het ermee dat iedereen erkent dat klimaatverandering een feit is en dat mensen hun gedrag moeten veranderen. "We moeten die dieren veel beter beschermen, want zonder hen zouden wij er uiteindelijk ook niet zijn."