Een arrestant die door mensen van de Binnenlandse Strijdkrachten meegenomen wordt

Bijzondere beelden van de eerste uren van de bevrijding in Leeuwarden

In Friesland zijn bijzondere beelden van de bevrijding van Leeuwarden gedigitaliseerd. De beelden van 15 april 1945 zijn gemaakt door inwoner Johan Witteveen, met zijn 8-millimetercamera.

Mannen met een band om de arm waar BS op staat, de afkorting van Binnenlandse Strijdkrachten lopen over de Wirdumerdijk in Leeuwarden. De één kijkt wat angstig, de ander loopt met een antitankwapen op zijn schouder. Weer iemand anders lacht naar cameraman Witteveen, die daarmee de eerste uren van de bevrijding van Leeuwarden vastlegt.

De Canadese bevrijders waren op dat moment nog onderweg. De straten zijn nog nat van de regen op die zondagmorgen en in de regen hebben de Binnenlandse Strijdkrachten de laatste 200 Duitsers in Leeuwarden overmeesterd. Sluipschutters werden uitgeschakeld en de gevangenen bevrijd uit de Blokhuispoort. De BS'ers houden de eerste mensen aan.

Witteveen staat in de nis van een winkelpand tegenover zijn huis. Zijn camera gebruikte hij gewoonlijk vooral om familie-uitstapjes vast te leggen, maar die dag filmt hij een gebeurtenis van historische betekenis.

Bekijk hier de beelden:

Eerste uren van de bevrijding van Leeuwarden vastgelegd op camera

Eerst zijn de BS'ers te zien die met stenguns en geweren in de hand aan de zijkanten van de straat patrouilleren. Daarna de eerste arrestaties en het afvoeren van de zogenoemde 'moffenhoeren', vrouwen die relaties hadden met Duitse militairen. Eén van hen moet een foto van een bekende Nederlandse SS'er boven haar hoofd houden, een ander loopt met haar vingers in haar oren.

Vaak bekeken in de familie

"Na de oorlog is de film vaak afgespeeld door de familie", zegt Han Witteveen tegen Omrop Fryslân. Het was zijn opa die de beelden maakte. "We hebben deze beelden vaak gezien. Opa was een man die best veel heeft vastgelegd."

"Onze moeder zei altijd dat dit eigenlijk naar het Verzetsmuseum moest", vult zus Ellen de Ridder aan. "Het kwam er niet van. Op een gegeven moment raak je het dan kwijt. Maar vijf jaar geleden kwam het filmpje boven water en toen werd het tijd om het over te dragen." Het Fries Verzetsmuseum verwees het meteen door naar het Fries Film Archief, waar het gedigitaliseerd is.

Han Witteveen en Ellen de Ridder op de plek waar de film gemaakt is.

Syds Wiersma van het Fries Film Archief is er blij mee. "Wij hebben wel meer filmpjes van de bevrijding. Het gaat dan om de Canadezen die met tanks Leeuwarden binnenrijden. Wat we hier zien, is bijna niet vastgelegd: die eerste uren van de bevrijding. Er zijn maar een paar mensen die dat hebben vastgelegd. Dit is uniek beeld. Ik dacht meteen: bingo!"

"Je ziet ook de eerste weifeling bij de Leeuwarders. Kan de vlag nu wel of niet uit? Mensen kijken om een hoekje om te zien of de bevrijders echt in aantocht zijn."

Een winkelier schrijft op de muur de tekst 'Welcome dear liberators' en iemand anders durft het portret van Wilhelmina weer boven water te halen. Langzaamaan komt het besef dat Leeuwarden vrij is en dan barst het feest los.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl