Prijzen in 2019 het hardst gestegen in 17 jaar
De prijzen zijn in 2019 gemiddeld met 2,6 procent gestegen en dat is de hoogste inflatie in 17 jaar. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Vooral de btw-verhoging op levensmiddelen die vorig jaar is ingegaan, heeft geleid tot hogere prijzen. Voedingsmiddelen werden gemiddeld 4 procent duurder. Ook de hogere energiebelasting speelde mee. Er werden ook zaken goedkoper, zoals thuiszorg, maar over het algemeen stegen de prijzen.
Door de prijsstijgingen blijft er niks over van de loonsverhogingen die sommige mensen vorig jaar hebben gekregen. De cao-lonen stegen vorig jaar gemiddeld met 2,5 procent en dat is dus minder dan de prijzen stegen.
'Inflatiekampioen'
Volgens Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, is Nederland in Europa "bijna kampioen" als het om inflatie gaat. "Alleen in Slowakije stegen de prijzen net iets meer dan bij ons", zei hij vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal.
In de rest van de eurozone is de inflatie juist al jarenlang vrij laag: vorig jaar stegen de prijzen met gemiddeld 1,2 procent. De Europese Centrale Bank probeert daarom de inflatie verder aan te wakkeren, zolang die maar onder de 2 procent blijft.
Ferrari
Een beetje inflatie kan namelijk geen kwaad, zegt Van Mulligen. "Als er helemaal geen inflatie is, zijn mensen geneigd om hun geld op hun spaarrekening te houden. Dat levert dan het meeste geld op."
Hoe zit dat? Want geen inflatie of zelfs deflatie (als de prijzen dalen), dat klinkt toch juist positief? Toch niet, legden NOS-economieredacteuren Nik Wouters en Charlotte Waaijers vorig jaar uit in podcast De Dag. Ons economische systeem heeft baat bij een beetje inflatie, want daardoor worden mensen gestimuleerd om geld uit te geven aan producten en diensten. De vraag stijgt, de productie neemt toe en dat leidt tot meer werkgelegenheid.
Wouters en Waaijers leggen uit dat deflatie daarom helemaal niet zo goed is: "Stel dat je een Ferrari wil kopen en er is deflatie. Dan denk je: ik wacht nog even met kopen, want misschien dalen de prijzen nog wel verder. Iedereen blijft op zijn geld zitten."
Ook voor bijvoorbeeld mensen met schulden is inflatie gunstiger dan deflatie, vertelt CBS-econoom Van Mulligen. "Als je hypotheekschulden hebt en je geld wordt minder waard door inflatie, dan drukken de rentelasten van je hypotheek minder zwaar op je schouders." Maar, benadrukt hij: "Een beetje inflatie is goed, maar liever niet te veel."
Geen notitieblokjes meer
Het CBS meet inflatie al sinds 1901. "Meer dan een eeuw gingen we met een notitieblokje de winkels in om van enkele tientallen artikelen de prijzen te noteren", vertelt Van Mulligen.
Dit jaar pakt het CBS het voor het eerst anders aan. "We meten de prijzen nu elektronisch. Zo krijgen we iedere maand transactiedata van supermarkten, waarin we van ieder individueel product kunnen zien tegen welke prijs het verkocht is. Ook schrapen we het internet af op zoek naar prijzen. Dat geeft een goed beeld van de prijsontwikkeling in Nederland."
