Van superbus tot drempelloos overstappen: wat de NS voorspelde voor 2020
Sta je in 2020 in de file? Dan kun je 'drempelloos' een afrit nemen en de trein instappen. Reizen zonder spoorboekje is dan werkelijkheid en stations zijn veranderd in een dynamisch stadsportaal met bioscopen en kinderopvang.
Dit was het toekomstbeeld dat de Nederlandse Spoorwegen in 2006 schetsten. Wat is daar anno 2020 van terechtgekomen?
Volgens de NS is het drempelloos overstappen er niet gekomen door onder meer privacyregels van de overheid. "Wat we toen niet hadden voorzien is dat privacyregels een veel grotere impact hebben dan gedacht", zegt Jeroen Fukken, directeur strategie en innovatie van de NS. In podcast POEN kijkt hij terug op de voorspellingen van 2006.
Die deed de NS allemaal in dit filmpje:
Vanwege de privacyregels mogen bedrijven niet zoveel gegevens over gedrag van klanten uitwisselen als ze zouden willen. Die data is bijvoorbeeld relevant bij het inzetten van taxi's en het inzetten van deelfietsen. De NS probeert nu afspraken te maken met de overheid om het delen van data alsnog mogelijk te maken.
"Voor ons is inmiddels ook duidelijk geworden dat je heel veel dingen niet kunt realiseren in je eentje. We zijn meer gaan samenwerken met andere vervoersbedrijven en met autopartijen", zegt Fukken. Voor 2030 wordt er met die partijen toegewerkt naar centrale overstapplaatsen waardoor automobilisten gemakkelijk op het openbaar vervoer kunnen overstappen.
Een andere voorspelling: het aantal reizigers zou groeien naar 1,5 miljoen per dag. Het aantal reizigers is inderdaad gestegen, maar het zijn er zo'n 200.000 minder dan voorspeld. Volgens de NS werd er bij de vooruitblik geen rekening gehouden met de economische crisis die in 2008 begon.
In de toekomstvisie uit 2006 wordt ook gesproken over levendige stations met bioscopen en kinderopvang. Fukken: "Er zijn wel bioscopen heel dicht bij stations gekomen, maar niet in de mate zoals het filmpje voorspelde."
Maar stations hebben wel degelijk een metamorfose ondergaan, zegt hij. "Kijk bijvoorbeeld hoe Utrecht Centraal, Rotterdam Centraal, de achterkant van Amsterdam Centraal er 2006 uitzagen, in vergelijking met nu."
Ockels' superbus
In de video komt ook de superbus voorbij. Een vinding van astronaut en natuurkundige Wubbo Ockels (1946-2014), die sneller openbaar vervoer via aparte stroken op de snelweg mogelijk moest maken.
"Echt een fantastisch ding", zegt Fukken. Er werd een prototype gemaakt, maar uiteindelijk is het concept in een la verdwenen. "Ik denk nog steeds dat zo'n concept een toekomstbeeld kan zijn, een bus die snel is, die licht is, schoon en elektrisch... Die gaat er wel komen."
De NS kijkt nu naar vernieuwingen die er de komende jaren aankomen. Een daarvan is mogelijk de hyperloop, die wordt ontwikkeld. Een capsule vliegt door een buis die vrijwel vacuüm gezogen is. Door de lage luchtweerstand kan de zweeftrein snelheden bereiken tot wel 1000 kilometer per uur.
Fukken denkt niet dat de uitvinding de mobiliteitsproblemen in Nederland gaat oplossen, omdat die vooral geschikt is voor langere afstanden. Maar hij komt er waarschijnlijk wel. "Ik zie het in de internationale context als een grote ontwikkeling"zegt Fukken. "Maar voordat die er ligt.... 2040 wellicht?"