Erfpacht? In Amsterdam het gesprek van de dag

De meeste Nederlanders zal de term erfpacht weinig zeggen. Onder Amsterdamse huiseigenaren is het 't gesprek van de dag. Zij hebben nog tot 8 januari om met flinke korting over te stappen naar een nieuw erfpachtstelsel. Voor veel mensen is het een ingewikkelde keuze.

Erfpacht is een soort huur die je aan de gemeente betaalt voor de grond waarop je koopwoning staat. De meeste gemeenten hebben de afgelopen decennia al regelingen getroffen om erfpacht af te schaffen. Je kon de grond dan tegen betaling in eigendom krijgen. Of de erfpacht voor eeuwig afbetalen, wat op hetzelfde neerkomt.

Amsterdam biedt nu de eigenaren van zo'n 160.000 huizen de mogelijkheid om nog één keer te betalen, om er vervolgens voor eeuwig vanaf te zijn. Als je je huis dan weer verkoopt, is de aanname dat het in waarde is gestegen, omdat de volgende eigenaar niets meer hoeft uit te geven aan erfpacht.

Ralph weet al wat hij met zijn erfpacht gaat doen:

Vanaf 8 januari duurder

Als je voor 8 januari een overstap aanvraagt krijg je extra korting, daarna wordt het een stuk duurder. Afhankelijk van de buurt waarin je woont, kan het dan zomaar vijf keer meer kosten. Belangenorganisaties vinden dat oneerlijk en pleiten voor een verlenging van de gunstige voorwaarden. De gemeente is dat niet van plan en vindt dat mensen lang genoeg de tijd hebben gehad om over te stappen.

Voor minstens 132.000 van de 158.500 woningen op erfpacht was er tot en met 2 januari een aanvraag ingediend. Dat is dus ruim 80 procent. Vooral de laatste paar weken liep het storm en steeg het aantal aanvragen tot wel 16.000 in een week.

Gemeente: 'Succes'

"Dit is een succes", zegt wethouder Marieke van Doorninck. "We hebben nooit gezegd dat we willen dat heel veel mensen overstappen. We hebben wel gezegd dat we willen dat mensen weten dat ze kunnen overstappen. En dat dat in 2019 nog kon onder gunstige voorwaarden. Als je weet dat dan 80 procent en misschien nog wel meer die aanvraag gedaan hebben, dan kan je dat een succes noemen."

De gemeente heeft het er maar druk mee. Er werken zo'n 60 mensen bij het overstapteam."Het is een gigantische operatie", aldus Van Doorninck. Het duurt nu gemiddeld een aantal weken tot een paar maanden tot mensen een antwoord krijgen op hun aanvraag.

"De laatste twee, drie maanden staat de telefoon roodgloeiend", zegt Marc van der Vuurst van financieel adviseur Poundwise. "Veel mensen snappen het systeem niet echt en hebben hun keuze lang uitgesteld."

Hij adviseert klanten om in ieder geval iets te doen. "Niks doen is eigenlijk voor niemand verstandig. Je kan de erfpacht voor eeuwig afkopen. Dan is nog niet bekend wat dat precies gaat doen met de waarde van je huis. Of je kan het erfpachtbedrag vastklikken, dan heb je in ieder geval zekerheid over wat je in de toekomst betaalt."

Huis meer waard?

Van der Vuurst ziet dat mensen bij lagere afkoopbedragen, grofweg onder de 20.000 euro, vaker kiezen voor afkopen. En bij hogere bedragen gaan mensen vaker voor het vastklikken van het jaarlijkse erfpachtbedrag. "Ook speelt mee hoe lang je nog ergens blijft wonen. Is mijn huis later meer waard als er geen erfpacht meer betaald hoeft te worden, het zijn allemaal afwegingen."

De afkoopbedragen verschillen sterk binnen de stad, afhankelijk van de locatie en dus de waarde van de grond. Zo kan het in Amsterdam-Zuidoost zo'n 2500 euro kosten om voor eeuwig van erfpacht af te zijn en in de Jordaan al snel 40.000 euro voor een vergelijkbaar appartement.

Een deel van Amsterdam met erfpachtwoningen. Bruin betekent een hoge afkoopsom, vooral in het centrum en Amsterdam Zuid. Paars, rood en geel is wat goedkoper en groen is het goedkoopst, voornamelijk in Amsterdam Nieuw-West