Zo kán Nederland er over 100 jaar uitzien

De beleidsmakers van Nederland staan voor een immense opgave. Hoe bereid je dit dichtbevolkte land voor op de gevolgen van de klimaatverandering, zoals de stijging van de zeespiegel, hete droge zomers en extreem zware regenbuien? Hoe maak je de overstap naar schone energie en een duurzame landbouw, die ook nog eens meer voedsel produceert? Hoe zorg je voor herstel van de biodiversiteit?

Zeventien wetenschappers van de Wageningen University & Research (WUR) hebben over een "denkrichting" nagedacht. Het resultaat is samengevat in een rapport met daarin een kaart van Nederland zoals dat er over honderd jaar uit zou kunnen zien.

"Veel scenario's gaan ervan uit dat een derde van Nederland over honderd jaar onder water zal staan", zegt initiatiefnemer en programmaleider klimaat bij de WUR Tim van Hattum. "Wij willen een positief en aantrekkelijk perspectief neerzetten."

Een paar zaken vallen op. Om met de natuur te beginnen: het Nederland van 2120 heeft veel meer bos en veel meer water dan het Nederland van nu. De bekkens van rivieren zijn breder om hoogwaterpieken beter op te vangen. Langs de rivieren en rond de steden vinden we groenbuffers. Die zorgen voor een aantrekkelijk landschap, vergroten de biodiversiteit, zorgen voor verkoeling en vergroten de recreatiemogelijkheden.

De hoeveelheid landbouwgrond is in 2120 gehalveerd tot de helft van wat er nu is. De landbouw concentreert zich op vruchtbare kleigronden, zoals in Groningen, Friesland en de IJsselmeerpolders. De productie in de veehouderij is nog maar een derde van de huidige productie. Door inzet van technologie zijn gewassen beter beschermd tegen ziekten en klimaatverandering. Rond zon- en windparken in zee worden mosselen, oesters en zeewier geproduceerd. Ook staan insecten op het menu.

De bevolkingsgroei, van bijna 17,5 miljoen nu naar 20 miljoen in 2100, wordt voor een belangrijk deel opgevangen in middelgrote, deels nieuwe steden in Zuid- en Oost-Nederland.

Als bescherming tegen de stijgende zeespiegel wordt de duinenrij langs de Noordzee verbreed en worden zandsuppleties uitgevoerd. Dat moet volstaan bij stijging van 1,5 meter aan het eind van deze eeuw.

Schets, geen blauwdruk

Van Hattum benadrukt dat het rapport geen blauwdruk is, maar een schets die richting geeft voor de lange termijn. "De politiek is bezig met kortetermijnoplossingen, zoals we zien bij de aanpak van de stikstofcrisis. Wij willen alle partijen, ook de landbouw, uitnodigen om na te denken over de lange termijn en zo het gesprek op gang brengen."

Het rapport is kort voor de Kerst op een congres gepresenteerd. Van Hattum is tevreden over de ontvangst. "Daar waren ook mensen van de ministeries bij. Die toonden heel veel interesse."