Rotterdamse burgemeester: pak criminelen woningen af

De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb wil de huizenverkoop aan criminelen in zijn stad aanpakken. Bepaalde transacties met zwart geld wil hij zelfs achteraf ongedaan kunnen maken. Hij heeft daartoe bij het ministerie van Justitie en Veiligheid een verzoek ingediend voor aanvullende wetgeving, zegt hij in een interview met De Telegraaf.

"We zijn nu te naïef in hoe criminelen hun geld witwassen", zegt hij in de krant. "Het valt op als er bijvoorbeeld een woning met een marktwaarde van drie ton wordt verkocht voor acht ton. Criminelen malen er niet om dat ze meer betalen, want ze hebben genoeg geld."

"Je ziet bijvoorbeeld dat zwart geld wordt witgewassen in Albanië of Rusland, waar contant geld zo op een bankrekening kan worden gestort, zonder dat de herkomst van het geld wordt onderzocht. Vervolgens wordt er vastgoed in Nederland van gekocht en is het geld witgewassen", zegt Aboutaleb.

De burgemeester vindt dat er daarom moet kunnen worden ingegrepen als er twijfel is over een transactie. Zo'n koop zou dan kunnen worden aangehouden voor nader onderzoek en misschien zelfs ongedaan gemaakt. "Het maakt mij niet uit of het OM, de burgemeester of de notaris dat doet, als het maar gebeurt", zegt Aboutaleb.

Goede timing

"Het is niet helemaal nieuw, dit voorstel", zegt hoogleraar strafrecht en criminologie Henny Sackers van de Radboud Universiteit. "Het past in de aanpak van ondermijning waar politici het tegenwoordig vaak over hebben. Ze willen criminelen naast de pluk-ze-wetgeving via het strafrecht, ook aanpakken via het bestuursrecht."

Burgemeesters proberen op die manier hun bevoegdheden wat uit te breiden, vooral de burgemeesters die zich profileren als echte crime fighters, zegt Sackers. "Er ligt nu bijvoorbeeld een concept-wetsvoorstel waarbij ze de bevoegdheid krijgen om niet alleen een pand te sluiten als er drugs zijn gevonden, maar ook als er wapens zijn aangetroffen."

Maar de hoogleraar denkt dat het nog wat te vroeg is voor de aanpak van criminelen op de woningmarkt, zoals Aboutaleb die bepleit. "Al is de timing van dit pleidooi goed. Met al dat gepraat en die nota's over ondermijning is het logisch dat burgemeesters zeggen: geef ons nu ook maar eens de instrumenten om het aan te pakken."

Rol voor de notaris

Volgens de Rotterdamse burgemeester gaat er zo'n 19 miljard euro om in het criminele milieu en worden daarvan slechts enkele honderden miljoenen afgepakt. Van de rest zou veel op de vastgoedmarkt worden witgewassen.

Meestal gaat het om geld dat wordt verdiend met drugshandel, zegt Aboutaleb in de krant. "Er zijn families actief in de drugsscene die witwaspraktijken bezigen en ook een positie op de onroerendgoedmarkt innemen."

"We moeten dat met z'n allen voorkomen", vindt Aboutaleb. "Wellicht hebben notarissen hier ook een rol in, want zij weten welke panden van eigenaar zijn gewisseld."