Waarom kiezen eredivisieclubs zelden of nooit voor een buitenlandse trainer?

• Jan Vincent van Zuiden

  redacteur NOS Sport

Met de aankondiging dat Alan Pardew de nieuwe trainer wordt, kiest ADO Den Haag na de winterstop voor een Engelse koers. Het is een opvallende stap, aangezien eredivisieclubs niet vaak hun lot in handen leggen van een buitenlandse trainer. Na de Uruguayaan Gonzalo Garcia (FC Twente) en de Duitser Frank Wormuth (Heracles) wordt Pardew de derde buitenlandse trainer dit seizoen in de eredivisie.

Waarom kiezen eredivisieclubs eigenlijk zelden voor een buitenlandse trainer?

Uit navraag van de NOS bij databureau Opta blijkt dat Nederlandse clubs in vergelijking met clubs uit andere Europese landen het minst vaak voor een buitenlandse trainer kiezen. De afgelopen tien jaar (2010-2019) werkten er 107 verschillende coaches in de eredivisie, van wie er 14 uit het buitenland kwamen (13 procent).

Bovenstaand overzicht laat zien dat er een immens verschil bestaat tussen Nederland en Engeland, waar liefst 61 procent van de trainers de afgelopen tien jaar niet uit eigen land afkomstig was. Maar ook in België kwam het laatste decennium meer dan de helft van de trainers uit het buitenland.

"Ik denk dat we in Nederland gewoon genoeg goede trainers voor handen hebben." Dwight Lodeweges, assistent-bondscoach en leercoach bij de trainersopleiding van de KNVB, probeert het verschil te verklaren. "Kijk bijvoorbeeld naar Johnny Jansen (44) bij Heerenveen en Arne Slot (41) bij AZ. Allebei jong en ambitieus en dat past in Nederland."

"Wij hebben een bepaalde manier van opleiden en spelen. Wij moeten in Nederland innovatief zijn om het internationaal bij te benen en we willen over het algemeen aanvallend spelen. Bij die filosofie past het best een Nederlandse trainer", aldus Lodeweges.

Nederland opleidingsland

Mario Captein, directeur van belangenorganisatie Coaches Betaald Voetbal (CBV), kan zich wel vinden in de constatering van Lodeweges. "Wij zijn een opleidingsland, in tegenstelling tot Engeland. Daar worden de beste trainers, net als de beste spelers, van over de hele wereld aangetrokken. Jonge Engelse trainers krijgen niet snel een kans."

"Topclubs in Nederland proberen hun eigen coaches op te leiden. Dat is bijvoorbeeld Ajax met Frank de Boer, PSV met Phillip Cocu en Feyenoord met Giovanni van Bronckhorst gelukt. Dat juichen wij natuurlijk toe. We vinden als CBV natuurlijk goed dat Nederlandse clubs voor een Nederlandse coach kiezen. Maar een paar buitenlandse trainers verrijken de eredivisie wel."

Volgens Captein is het voor een buitenlandse trainer lastig werken in Nederland. "In onze voetbalcultuur, de Hollandse school, is het moeilijk voor een buitenlandse coach om succesvol te zijn. Hier moeten ze ook veel met jonge talenten werken, terwijl ze in het buitenland meer met ervaren krachten aan de slag gaan."

Bovendien zijn spelers mondiger, merkt Captein op. "Zo vertelde Sloetski ons: 'Jullie zeggen hier altijd: ja maar...'. In andere landen volgt men de trainer, zonder vragen te stellen. Maar in Nederland willen spelers weten waarom ze iets doen. Dat is onze cultuur en dat kan het voor een buitenlander lastig maken."

Klik tussen Heracles en Wormuth

Captein: "Een voorbeeld van een goede match is die tussen Heracles Almelo en Frank Wormuth. Die hebben allebei vooraf hun huiswerk goed gedaan. Ze wisten allebei wat ze konden verwachten van elkaar en dat klikt."

Een ander succesverhaal is dat van Steve McClaren, die FC Twente in 2010 naar de titel loodste. Onder leiding van zijn opvolger, Michel Preud'homme, won FC Twente de beker en haalde het de kwartfinales van de Europa League.

Volgens Lodeweges is een goede voorbereiding essentieel voor een buitenlandse trainer die in de eredivisie gaat werken. "Elke speler weet binnen twee trainingen of een coach uit zijn nek kletst of echt een visie en een boodschap heeft."

"Daar ligt ook de belangrijkste taak voor de technische mensen binnen een club. Zoek altijd een trainer die past bij de filosofie van de club. Dat kan ook prima iemand uit het buitenland zijn, maar het moet passen."