WADA bant Rusland voor vier jaar van Olympische Spelen en WK's

Het wereldantidopingbureau WADA heeft Rusland voor vier jaar verbannen van het mondiale sporttoneel. Dat houdt in dat de Russen onder meer niet welkom zijn op de Olympische Spelen van 2020 in Tokio, de Winterspelen van 2022 in Peking en WK's van internationale sportbonden die de WADA-code hebben ondertekend.

Het WADA nam dat besluit op aanbeveling van een onafhankelijke onderzoekscommissie, die geknoei met gegevens uit het Moskouse dopinglaboratorium heeft vastgesteld. Het WADA kreeg begin dit jaar, na lang touwtrekken, de data van Russische sporters. De onderzoekscommissie stelde vast dat tienduizenden testresultaten waren gemanipuleerd of verwijderd.

De door WADA uitgesproken straf betekent niet dat er geen Russische sporters mogen deelnemen aan de Olympische Spelen van Tokio en de Winterspelen in Peking.

Atleten die kunnen aantonen dat ze voldoende zijn getest op doping en niet bij eerdere dopingzaken betrokken zijn en dus als 'schoon' kunnen worden aangemerkt, zouden onder neutrale vlag aan grote internationale sportevenementen (WK's, Olympische Spelen) kunnen deelnemen.

Per geval bekijken

WADA gaf maandag aan dat per geval (sporter en team) wordt bekeken of deelname aan WK's of Spelen mogelijk is. Ook ploegen kunnen alleen onder neutrale vlag meedoen, net als bij de Spelen in 2018 in Pyeongchang. Daar wonnen de Russische ijshockeyers goud onder neutrale vlag.

Mocht de Russische voetbalploeg zich kwalificeren voor het WK in 2022 (Qatar), dan zal de ploeg daar onder neutrale vlag moeten aantreden. Voor de kwalificatiereeks van dat toernooi heeft de straf geen invloed.

De Russische sportwereld werd al eerder zwaar gestraft, nadat was komen vast te staan dat het land rond de Winterspelen van 2014 in Sotsji gebruikmaakte van een door de staat gestuurd dopingprogramma.

Rusland werd als gevolg daarvan uitgesloten van de Paralympische Spelen in Rio de Janeiro (2016) en de Winterspelen in Pyeongchang (2018). Aan de Zomerspelen van Rio deden wel 282 Russische atleten mee onder hun nationale vlag. Dat was mogelijk omdat het IOC het uitsluiten van atleten destijds overliet aan de internationale sportfederaties.

Knoeien met data

De internationale atletiekfederatie World Athletics (destijds IAAF) en de internationale bond bij het gewichtheffen IWF waren toen de enige sportinstanties die als gevolg van een WADA-rapport over de fraude in Sotsji de Russen uitsloten. Inmiddels is de regelgeving aangepast en moet het IOC zich conformeren aan de straffen die het WADA oplegt.

Het kostte het WADA een hoop moeite de beschikking te krijgen over de data van de Russische sporters. Toen Rusland uiteindelijk wel meewerkte, bleek dat er op grote schaal was geknoeid met de data. Daarnaast waren e-mails tussen dopingofficials vervalst.

Door alle manipulaties is in elk geval van 145 sporters niet meer vast te stellen of ze doping hebben gebruikt. De namen van die atleten zijn bij WADA bekend. Een derde is nog actief. De kans dat die worden geschorst, is groot.

Maandag vergaderde het uitvoerend comité van het WADA in Lausanne over het advies van de onderzoekscommissie om Rusland voor vier jaar uit te sluiten. De twaalf leden van het hoofdbestuur waren er snel uit. De beslissing was unaniem. Alle voorstellen van de adviescommissie werden overgenomen.

Het IOC had bij monde van voorzitter Thomas Bach al aangegeven de straf over te zullen nemen, maar had daarbij ook steeds aangetekend geen voorstander te zijn van een algehele uitsluiting van Rusland.

"De manipulatie van de Russen is een aanval op de geloofwaardigheid van de sport", sprak Bach. Hij benadrukte dat de schuldigen achter het bedrog zo hard mogelijk moeten worden bestraft, maar dat de onschuldigen moeten worden beschermd.

Geen WK's in Rusland

Rusland mag de komende vier jaar als gevolg van de straf geen mondiale sportevenementen organiseren en zich ook niet kandidaat stellen voor een mondiaal titelevenement.

Grote sporttoernooien die al aan Rusland zijn toegewezen, moeten worden ingetrokken als dat nog kan. Op de internationale kalender staan de volgende evenementen gepland in Rusland: de WK rodelen in Sotsji (2020), het WK volleybal voor mannen in 2022, de WK kortebaan zwemmen in Kazan (2022) en het WK ijshockey voor mannen in 2023.

De Russische vlag zal bij alle grote evenementen de komende vier jaar ontbreken, Russische officials zijn in die periode niet welkom. Een beperkt aantal evenementen blijft buiten schot. Dat geldt bijvoorbeeld voor het EK voetbal volgend jaar, waarbij Sint-Petersburg speelstad is. Sint-Petersburg mag in 2021 ook de finale van de Champions League organiseren.

Kijk hieronder in de carrousel naar de reacties van voorzitter Herman Ram van de Dopingautoriteit en Chiel Warners van de atletencommissie van het WADA en de reacties in Rusland: